سازگاری و پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های کینوا (Chenopodium quinoa Wild) با استفاده از معیارهای مختلف پایداری

گیاه کینوا به دلیل ارزش غذایی مطلوب و پتانسیل بالای تولید به عنوان گیاه مناسب در شرایط نامساعد محیطی شناخته شده است. این گیاه در کشوری مانند ایران که دارای تنوع اقلیمی است باعث ایجاد امنیت غذایی، افزایش درآمد کشاورزان و تولید پایدار خواهد شد. به منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ و محیط و تعیین سازگاری و پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های کینوا در مناطق مختلف کشور، تعداد ده ژنوتیپ در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در چهار منطقه کرج، شهرکرد، ارومیه و کاشمر طی سال زراعی 1397-1396 ارزیابی شدند. ژنوتیپ های مورد بررسی شامل Titicaca،Red Carina، Giza1، Q12، Q18، Q21، Q22، Q26، Q29 و Q31 بودند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد اثر محیط و اثر متقابل محیط و ژنوتیپ بر عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه در کرج و شهرکرد (به ترتیب 717 و 2196 کیلوگرم در هکتار) توسط ژنوتیپ Q26 و در ارومیه و کاشمر (به ترتیب 1614 و 829 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب توسط ژنوتیپ Q18 و Titicaca حاصل شد. با توجه به نتایج بررسی پایداری و سازگاری با روش ها و معیارهای مختلف (پارامتری و ناپارامتری)، ژنوتیپ Red Carina با داشتن عملکرد دانه 996 کیلوگرم در هکتار بالاتر از میانگین عملکرد کل ژنوتیپ ها (939 کیلوگرم در هکتار)، بالاترین رتبه معیار گزینش هم زمان برای عملکرد و پایداری، کمترین میانگین رتبه (1/56) و حداقل انحراف معیار رتبه (1.03 =SD) به عنوان ژنوتیپ دارای عملکرد مطلوب و پایدار و سازگار با مناطق مورد بررسی شناسایی شد.