تهیه نقشه‏ های پراکنش و ارزیابی تنوع ‏زیستی گیاهان‏ هرز در کشت‏ بوم‏های کلزا با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) (مطالعه موردی: بخش سرخنکلاته، شهرستان گرگان)

با اطلاع از وجود گیاهان‏ هرز خاص در یک منطقه می ‏توان در مورد روش ‏های کنترل آنها  بهتر تصمیم گیری و برنامه‏ ریزی نمود. در غیر این صورت اعمال روش‏ های مختلف کنترل، اثرگذاری مطلوبی نخواهد داشت. در این مطالعه به منظور شناسایی و تهیه نقشه پراکنش گیاهان‏ هرز مزارع کلزا در بخش سرخنکلاته شهرستان گرگان، تعداد 50 مزرعه انتخاب وگونه ‏های ‏هرز بر اساس الگوی W در دو مرحله نمونه‏ برداری و شناسایی شدند. سپس با استفاده از روابط موجود، فراوانی، فراوانی نسبی، یکنواختی گونه و انواع شاخص‏های تنوع‏ زیستی محاسبه شد. در هر مزرعه مختصات جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریای محل نمونه‏ برداری توسط دستگاهGPS مدل گارمین لمسی ثبت شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم‏ افزار Arc GIS نسخه 3/10 پردازش و نقشه پراکنش کلیه گیاهان‏ هرز مزارع کلزا تهیه شد. نتایج نشان داد که در مزارع کلزا منطقه سرخنکلاته تعداد 41 گونه گیاه‏ هرز (20 گونه در مرحله قبل از سمپاشی و 21 گونه در مرحله بعد از سمپاشی) از 14 خانواده گیاهی حضور داشتند که خانواده‏ های گندمیان، کاسنی‏ ها، نخود، شب‏ بو و هفت‏ بند مهم ترین آنها بودند. در مرحله قبل از سمپاشی سهم گونه‏ های یکساله، چندساله و دوساله به ترتیب 75، 15 و 10 درصد، و در مرحله بعد از سمپاشی سهم آنها به ترتیب 66/66، 80/23 و 52/9 بود. از نظر رویشی نیز در مرحله قبل و بعد از سمپاشی به ترتیب 80 و 19/76 درصد دولپه ‏ای و 20 و 80/23 درصد تک لپه ‏ای بودند. طبق نتایج به دست آمده از شاخص‏های تنوع زیستی، گیاهان ‏هرز در مرحله بعد از سمپاشی نسبت به مرحله قبل از سمپاشی از تنوع بیشتری برخوردار بودند. همچنن نتایج مربوط به نقشه ‏های پراکنش گیاهان ‏هرز نشان داد که عمده گیاهان‏ هرز غالب منطقه در قسمت ‏های شرق و جنوب منطقه پراکنده هستند.