تاثیر مکمل سازی برخی عناصر کم نیاز بر عملکرد رشد، فراسنجه های بیوشیمیایی، آنزیمی، آنتی-اکسیدانی، هورمونی و خون شناسی گوساله های شیرخوار هلشتاین

گوساله های شیرخوار در معرض عوامل تنش زای مختلف نظیر فرآیند تولد، عوامل بیماری زا و تنش های محیطی هستند که باعث افزایش تولید رادیکال های فعال و تنش اکسیداتیو در گوساله ها می شود. مواد معدنی کمیاب بخشی از آنزیم های متعدد آنتی اکسیدانی بوده و برای حفظ بهینه سلامت ضروری هستند. مقدار مواد معدنی کمیاب آغوز و شیر بهینه نبوده و استفاده از مکمل این مواد معدنی در دوره شیرخوارگی ضروری است. بنابراین هدف از این پژوهش ارزیابی اثر افزودن همزمان عناصر معدنی کمیاب آهن، روی، منگنز و مس بر عملکرد رشد، فراسنجه های بیوشیمیایی، آنزیمی، آنتی اکسیدانی، هورمونی و خون شناسی گوساله های شیرخوار هلشتاین بود.

تعداد 20 راس گوساله نر و ماده یک روزه شیرخوار نژاد هلشتاین به طور تصادفی بر اساس وزن اولیه بدن (5±40 کیلوگرم) به دو گروه مساوی (10 راس در هر گروه) تقسیم و در جایگاه های انفرادی تا 63 روزگی و زمان شیرگیری نگهداری شدند. گوساله های گروه شاهد جیره آغازین و شیر به همراه پروتیین آب پنیر به عنوان حامل عناصر معدنی و نیز گوساله های گروه تیمار به ترتیب شیر به همراه 15 قسمت در میلیون سولفات آهن، 6 قسمت در میلیون سولفات روی، 6 قسمت در میلیون سولفات منگز، 5/1 قسمت در میلیون سولفات مس و جیره آغازین پایه به همراه 100 قسمت در میلیون سولفات آهن، 40 قسمت در میلیون سولفات روی، 40 قسمت در میلیون سولفات منگنز و 10 قسمت در میلیون سولفات مس تا زمان قطع شیر در 63 روزگی دریافت کردند. گوساله ها در طول آزمایش دسترسی آزادانه به آب و جیره آغازین داشتند. مصرف خوراک به صورت روزانه و وزن کشی به صورت هفتگی جهت محاسبه ضریب تبدیل غذایی و متوسط افزایش وزن روزانه اندازه گیری شد. حیوانات جهت تعیین سطح مواد معدنی پلاسما و فراسنجه های بیوشیمیایی، آنزیمی، هورمونی، آنتی اکسیدانی و خون شناسی در روزهای 0، 21، 42 و 63 پس از تولد خونگیری شدند.

نتایج نشان داد مکمل مواد معدنی اثر معنی داری بر عملکرد رشد و فعالیت آنزیم های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز و وضعیت اکسیدانی تام نداشت. غلظت عنصر روی پلاسما در گروه دریافت کننده مکمل بالاتر بود (05/0<p). در گروه تیمار نسبت به گروه شاهد غلظت لیپوپروتیین های با چگالی بالا افزایش و غلظت لیپوپروتیین های با چگالی پایین کاهش یافت (05/0 <p). فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز، تعداد گلبول های قرمز، غلظت هموگلوبین و هماتوکریت در گروه دریافت کننده عناصر معدنی کمیاب، افزایش یافت (05/0 <p). غلظت هورمون تری یدوتایرونین در پلاسمای گوساله های گروه تیمار افزایش یافت (05/0 <p).

به طور کلی افزودن عناصر معدنی کمیاب به شیر و جیره آغازین باعث بهبود عملکرد رشد و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی گوساله های شیرخوار نشد، درحالی که برخی فراسنجه های بیوشیمیایی، هورمونی و آنزیمی مرتبط با التهاب، استخوان سازی و سوخت و ساز پایه سلول ها در گوساله های شیرخوار بهبود یافت.