بررسی مولکولی و پاسخ های مورفو- فیزیولوژیک برخی دانهال های وحشی گیلاس تحت تنش خشکی

گیلاس (Prunus avium L.) جزو بهترین میوه ها برای تازه خوری می باشد که در صنعت میوه کاری ایران از جایگاه و اهمیت خاصی برخوردار است. با توجه به ژرم پلاسم غنی زیر جنس سراسوس (Cerasus) در ایران، دانش در مورد پتانسیل ژنتیکی این زیر جنس برای شناخت مخازن ژنی و توسعه استراتژی های موثر برای حفاظت از ژرم پلاسم مهم است. در این مطالعه، بذور ژنوتیپ های زیرجنس سراسوس متعلق به گونه های P. avium ،P. microcarpa  و P. incana  کشت شدند و در شرایط آبیاری کامل و بدون آبیاری با انجام تجزیه و تحلیل فیزیولوژیک در پاسخ به تنش مورد سنجش قرار گرفتند. از نقطه نظر ژنومی، تنوع ژنتیکی دانهال های این ژنوتیپ ها با استفاده از نشانگرهای توالی ساده تکراری (SSR) بررسی شد. از نظر مورفولوژیکی، گونه P. microcarpa  سطح برگ، ارتفاع و قطر ساقه کمتری را در مقایسه با گونه های P. incana  و به طور عمده  avium P. نشان داد. میزان فتوسنتز در دانهال ها طی تنش خشکی کاهش یافت ولی این کاهش در گونه P. avium ژنوتیپ Avi-Ala 11 (5.500 µmol CO2 m-2 s-1)  در مقایسه با گونه P. incana ژنوتیپInc-Kho  (10.760 µmol CO2 m-2 s-1) و گونه P. microcarpa ژنوتیپ Mic-Kor 3 (10.340 µmol CO2 m-2 s-1) بیشتر بود. نتایج نشان داد که هر دو گونه P. microcarpa  و P. incana  را می توان به عنوان پایه مقاوم به خشکی در گیلاسی ها و منبع ژنتیکی احتمالی اصلاح گران خشکی در نظر گرفت. نتایج این تحقیق همچنین می تواند به تعیین رابطه بین داده های فنوتیپی و مولکولی برای شناسایی نشانگرهای مولکولی مرتبط با تحمل به خشکی کمک کند.