نقش هدایتی وسلوکی انسان کامل در منظومه معرفتی امام باقر(ع)

 انسان کامل، همان عالیترین تجلی الهی است که به مقام خلافت الهی برای هدایت انسان ها به مسیر کمال هدایت، دست یافته است. او ظهور رحمت واسعه الهی است که در تمام حقایق عالم کبیر و جهان خلقی بسط یافته و موجب پیدایش، بقاء وتکامل موجودات است و خداوند او را مظهر اسماء و واسطه فیض و فعل خود قرارداده است. انسان کامل مظهر اسم "هادی" خداوندی است. از اینرو، هدایت فقط به دست او صورت می پذیرد.
  این مقاله که به صورت توصیفی _ تحلیلی نگارش شده، با استفاده از روایات امام باقر(ع) به مهمترین نقش انسان کامل، یعنی هدایت تشریعی و تکوینی سالک به سوی کمال مطلق می پردازد
 یافته های تحقیق نشان می دهد که جایگاه انسان کامل و مقام ولایت، حاصل شهود فناء تام اراده، علم و ذات خود و همه هستی در اراده، علم و ذات حق است و اصل این فناء تام برای "حقیقت محمدیه" محقق است. عالی ترین تجلی حقیقت محمدیه در ولایت علی (ع) و اولاد طاهرین ایشان است، که همانا این ولایت "صراط مستقیم" و اساس تمام نبوت ها و رسالت هاست. از نگاه امام باقر(ع) انسان کامل همان اراده، علم و کمالات بروز یافته الهی است که به خلافت از خداوند در هستی، رتق و فتق امور می نماید. و هدایت به سوی حق مهمترین مسیولیت است که منحصرا در اختیار اوست زیرا او حقیقت "صراط مستقیم" است. "اهدناالصراط المستقیم" (الحمد/6). از اینرو،  اولین و  آخرین فرد به وسیله او هدایت می شود. حقیقت انسان کامل یک حقیقت واحد است که در هر عصری به مقتضای همان عصر جلوه می کند. اعتقاد و ایمان به یکسانی ایمه از کمالات دین و اطاعت از آن ها، اطاعت از پیامبر و خداست.