پدیدارشناسی تجربه زیسته زنان سرپرست خانوار از حمایت‎‍های اجتماعی

شواهد نشان می دهد برخلاف روند افزایشی سرپرستی خانوارها توسط زنان، کیفیت و کمیت حمایت های اجتماعی از ایشان ارتقا نیافته است؛ این امر به بروز و تشدید مشکلات و آسیب هایی فردی و اجتماعی دامن زده است؛ از این رو در پژوهش حاضر تلاش شد تا با واکاوی در تجربه زیسته ایشان از حمایت های اجتماعی و شناخت عمیق مسایل و معضلات این قشر در معرض آسیب، راهکارهای مناسب ارایه شود.

این پژوهش با روش پدیدار‎‍شناسی و مصاحبه با 21 زن سرپرست خانوار شهر مشهد، که به شیوه هدفمند و با روش های نمونه گیری ملاکی و بیشینه پراکنش انتخاب شده بودند، اجرا شد. داده‎‍ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختارمند، گردآوری و سپس با روش کلایزی تحلیل شد.

یافته‎  ها: 

زنان سرپرست خانوار، حمایت‎‍های اجتماعی را در چهار مضمون شامل «تجربه زیسته از حمایت»، «عزت نفس»، «رفتار حمایت کننده» و «پیوندهای اجتماعی» ادراک می‎‍کنند. حمایت‎‍ها برای عده‎‍ای موجب رشد عزت نفسشان می‎‍شود؛ در مقابل، گروهی معتقدند که عزت نفسشان کاهش می‎‍‎‍یابد. همچنین براساس اینکه این حمایت‎‍ها توسط چه کسانی و با چه هدفی صورت می‎‍گیرد، ادراک آنان در قالب مضامین دیگری تجربه می‎‍شود. برخی معتقدند که این حمایت‎‍ها پیوندهای اجتماعی‎‍شان را مستحکم می‎‍کند و گروهی اعتقاد دارند که منزوی‎‍تر شده ‎‍اند. فضای حمایتی برای بیشتر آنان بر بی اعتمادی، به خصوص نسبت به مردان بنا شده ‎‍است؛ بنابراین همنوایی و کناره‎‍جویی، محورهای اصلی پیوندهای اجتماعی‎‍ آنان است؛ ولی برای بیشتر آنان این حمایت‎‍ها به عنوان یک ضربه‎‍ گیر روانی عمل می‎‍کند.