بررسی شیوع خوددرمانی با آنتی بیوتیک و عوامل مرتبط با آن در مراجعه کنندگان به مراکز بهداشتی درمانی شهر کرمان

امروزه به علت مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک، مقاومت آنتی بیوتیکی به یک مشکل سلامتی در سراسر جهان تبدیل شده است. این مطالعه با هدف بررسی شیوع خود درمانی با آنتی بیوتیک و عوامل مرتبط بر آن در مراجعان به مراکز بهداشتی درمانی شهر کرمان در سال 1399 طراحی و اجرا گردید.

این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی بوده که از اردیبهشت تا شهریور سال 1399 به صورت مقطعی بر روی 331 نفر از مراجعه کنندگان به مراکز بهداشتی درمانی شهر کرمان به روش نمونه گیری در دسترس انجام شد. در این تحقیق جهت جمع آوری اطلاعات از یک پرسش نامه ی معتبر استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون های آماری تی مستقل و مجذور کای با کمک نرم افزار آماری SPSS تحلیل شده است.

میانگین سنی مراجعه کنندگان در این مطالعه 10/76±38/6 سال بود. 135 نفر (40/4%) مرد و 194 نفر (60/6%) زن بودند. بیش از دو سوم افراد، تحصیلات بالاتر از فوق دیپلم داشتند. شیوع خود درمانی با آنتی بیوتیک در مراجعه کنندگان 32/9% بوده است. بیشترین علت مصرف خودسرانه ی آنتی بیوتیک، عدم تمایل به پرداخت هزینه (34/4%)، بیشترین نوع آنتی بیوتیک مصرفی آموکسی سیلین (25%) و آزیترومایسین (24%) و شایع ترین شکل دارویی مورد استفاده قرص (55/5%) گزارش شد. عفونت های تنفسی نیز شایع ترین علت مصرف خودسرانه ی آنتی بیوتیک را به خود اختصاص دادند (42/2%). داروخانه ها بیش ترین منبع اطلاعاتی در مورد نحوه ی مصرف آنتی بیوتیک بودند (53/9%). همچنین خود درمانی با آنتی بیوتیک در افراد متاهل (0/015=P)، افراد با شغل آزاد (0/031=P) و افراد فاقد بیمه درمان (0/001>P) به طور معنی داری از سایر افراد مورد مطالعه بیشتر بود.

نتایج مطالعه ی حاضر نشان داد که خوددرمانی با آنتی بیوتیک در شهر کرمان از شیوع بالایی برخوردار است و سیاست گذاران باید مداخلاتی در جهت افزایش آگاهی افراد از خطرات و عوارض جانبی مصرف خودسرانه ی آنتی بیوتیک و همچنین مقاومت دارویی ایجاد شده به دنبال آن جهت کاهش مصرف خودسرانه این داروها طراحی و اجرا نمایند.