بررسی و تحلیل رویکرد انتقادی آیت الله جعفر سبحانی به اندیشه جبرگرایانه ی جامعه فکری اشاعره

جبر و اختیار یکی از مهمترین مباحث فلسفی، سیاسی، اجتماعی اسلام است زیرا ارتباط بسیار زیادی با نقش انسان ها بر اعمال شان و سعادت آن ها دارد. تاریخ اندیشه ی اسلام نیز همواره محل جدال فکری میان طرفداران هر کدام از این نظریه ها بوده است. اشاعره یکی از مکاتبی هستند که به شدت از جبرگرایی حمایت می کردند. برهان های ارایه شده توسط آن ها حدود 14 قرن بر تاریخ اندیشه ی اسلامی سیطره داشت. آیت الله جعفر سبحانی در کتاب جبر و اختیار به انتقاد از دیدگاه جبرگرایانه ی اشاعره پرداخته است. این پژوهش با هدف بررسی رویکرد انتقادی آیت الله سبحانی به جبرگرایی اشاعره و با روش مطالعه ای- کتابخانه ای انجام شده است. وی در کتاب جبر و اختیار به صورت کلی در سه مورد به تبیین مساله ی جبر و اختیار به اشاعره انتقاد وارد می کند که این سه مورد عبارتند از عدم تضاد میان اختیار انسان با توحید در خالقیت، عدم تضاد میان اختیار انسان و علم پیشین الهی و عدم تضاد میان اختیار انسان و اراده ی مطلق الهی.