ارزیابی مولفه های طراحی محیطی موثر بر امنیت، مورد مطالعاتی: مرکز محله سنگ سیاه شهر شیراز

امنیت یکی از به روز ترین مباحث در شهرسازی و معماری به خصوص در مقیاس محله است، زیرا از تاثیر عوامل محیطی بر آن نمی توان چشم پوشی کرد. لذا هدف این مقاله شناسایی تمامی مولفه های طراحی محیطی موثر بر ارتقاء امنیت در مرکز محله به صورت یک مدل مفهومی جامع و ارزیابی میزان تاثیر هر کدام از آن ها در مرکز محله سنگ سیاه است. در گام مرور ادبیات، تمامی ابعاد و مولفه های طراحی محیطی امنیت در محله شناسایی و در قالب مدلی مفهومی تدوین و با استفاده از تکنیک دلفی اصلاح شده است. سپس مدل فوق الذکر در مرکز محله ی سنگ سیاه (نماد هویت اجتماعی-فرهنگی بافت تاریخی شیراز)، مورد ارزیابی قرار گرفته است. این مرحله با استفاده از روش تحقیق مورد پژوهی و پیمایشی و ابزار پرسش نامه بین 98 نفر از مردم محله انجام شده است. روش نمونه گیری «تصادفی خوشه ای» می باشد. یافته های تحقیق گویای آن است که در بعد فعالیتی- خدماتی، مردم و متخصصین با دو بیان متفاوت به دنبال به وقوع پیوستن فعالیت های فرهنگی در قرارگاه های رفتاری هستند و تفاوت معنی دار در این موضوع خود شاخصه مشارکت است که مورد توجه مردم می باشد. در بعد اجتماعی نیز به زعم مردم، اعتماد و همبستگی بین آن ها در به کارگیری شاخصه های نظارت طبیعی، تعلق خاطر که مورد توجه آن ها و متخصصین می باشد، می تواند به ارتقا امنیت در محله منجر شود. در بعد معنایی دیدگاه مشترکی وجود داشته و هر دو گروه مردم و متخصصین شاخص سرزندگی را به عنوان تاثیرگذارترین مقوله در ارتقا امنیت دخیل می دانند. در بعد کالبدی عمدتا متخصصین با مقوله زیبایی شناسی به دنبال تحقق اهداف ایمنی خود بوده در حالی که مردم بیش تر نگاه کارکردی به آن دارند.