کاهش آسیب‏پذیری شریان‏های حیاتی در برابر سیل (مطالعه موردی: شهرستان سبزوار)

سیل یکی از مخرب ترین بلایای طبیعی است که معمولا با خسارت های جانی و مالی فراوانی همراه است. سیل همه ساله در کشور ایران خسارات زیادی را به منابع اقتصادی وارد می آورد. وقوع سیل و خسارات ناشی از آن در ایران طی سال-های اخیر روند افزایشی داشته است. هدف از این پژوهش، بررسی میزان خطر پذیری سیلاب و ارزیابی خسارات وارده به شهر سبزوار می باشد. جهت بررسی سیلاب از مدل ماشین بردار پشتیبان برای مدل سازی سیلاب استفاده شد. پس از بررسی های صورت گرفته 56 نقطه سیل گیر ثبت شده و 10 عامل موثر در وقوع سیل شامل کاربری اراضی، تراکم جمعیت، مسیل ها، طبقات شیب، تراکم مسکونی، ضریب CN، ضزیب رواناب، تراکم جمعیت، فضای باز و قدمت ابنیه در نظر گرفته شد. سپس جهت برآورد میزان رواناب در منطقه مورد مطالعه از روش جاستین و I.C.A.R استفاده گریده است و طبق منحنی پوش و دیکن براورد سیلاب منطقه در دوره بازگشت 25 ساله و دوره بازگشت 50 ساله جهت دوره-های بازگشت برآورد گردید و نتایج نشان داد که مقدار بارندگی در سطح منطقه توسط مدل به سرعت قابل تبدیل به رواناب و پس از روندیابی، به بده و تراز آب در مقاطع مورد نظر می باشد. ارزیابی مدل توسط معیارهای مختلف سنجش دقت از جمله ضریب کاپا، ریشه میانگین مربعات خطا، منحنی مشخصه عملکرد سیستم ROC و منحنی میزان پیش-بینی صورت گرفت. هدف اصلی پژوهش بررسی سیلاب و عومل موثر در وقوع آن ها و در نهایت شناسایی مناطق مستعد سیلاب با استفاده از مدل ماشین بردار پشتیبان جهت کاهش بحران و آسیب پذیری سیلاب شهری می باشد. با توجه به مطالعات انجام شده مشخص گردید سیل بندهای ضلع شمال شهر با مسیل های موجود در شهر سبزوار منطبق نمی باشد به طوری که شبکه معابر شهری بیش از شبکه مسیل‏ها سبزوار در هدایت سیلاب شهری نقش دارند، پس نیاز است مسیل‏های مناسب جهت هدایت آبهای جاری و سیلاب ها در شهرستان سبزوار ایجاد شود تا نقش مسیل ها در هدایت سیل بیشتر از معابر شهری گردد. نتایج به دست آمده از این پژوهش می تواند برای مدیریت مناطق آسیب پذیر سیل و کاهش بحران استفاده شود.