مکتب فکری معاصر قم با رویکرد فقهی-اجتماعی و تاثیر علمی و فرهنگی آن بر اسلام

مکتب فکری قم یکی از جریان های مهم و تاثیرگذار علمی و فرهنگی در تاریخ تشیع است. این مکتب منشا تحولات عملی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی متعددی بوده است. بر اساس منابع تاریخی آغاز شکل گیری این مکتب اوایل قرن دوم هجری و پس از مهاجرت اشعریان از کوفه به قم، ذکرشده است. مکتب فکری قم، پس از دوازده سده فعالیت پرفرازونشیب سرانجام در سده ی چهاردهم، آبشخور تحول عظیمی در جهان اسلام می شود که در نوع خود بی سابقه است. مقاله پیش رو قصد دارد سیر تطور و لحظات مهم تاریخی این مکتب فکری را موردبررسی و تحقیق قرار دهد و به مهم ترین رویکردهای فکری این مکتب در دوره معاصر و چگونگی نقش آفرینی اش در رویدادهای این دوره می پردازد. نتیجه ای که از خلال این پژوهش به دست آمد حاکی از این است که ایده کانونی مکتب فکری قم، حفظ و حراست از آموزه ها و تعالیم مکتب اهل بیت و نشر و گسترش آن بوده است ؛ چنانکه در دوره معاصر با بازتولید مجدد خود از این میراث گران بها در برابر بادهای غربی و جریان مدرنیزاسیون حفاظت و حراست نموده است. درواقع می توان گفت؛ مکتب فکری قم، در دو وهله مهم تاریخی، به عنوان پرچمدار مذهب تشیع، علیه دو جریان تهدید کننده به مقاومت و فعالیت برخواسته است: جریان خلافت در قرون اولیه و جریان مدرنیزاسیون در دروه معاصر.