تجارب مادران از چالش های تغذیه شیرخواران با شیر مادر: یک مطالعه کیفی

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ترویج تغذیه با شیر مادر را یکی از راهبرد های مهم برای رشد و بقای کودکان بیان کرده است.  این مطالعه با هدف تبیین تجارب مادران از چالش های تغذیه شیرخواران از شیر مادر در جنوب شرق ایران انجام شده است.

روش‎ها: 

این مطالعه کیفی در سال 1401 در شهر زاهدان، با بالاترین نرخ تولد در کشور، انجام شد. جامعه مورد مطالعه شامل مادران دارای فرزند زیر یکسال بود که به هر دلیلی از شیر خود برای تغذیه کودک استفاده نمی کردند بود. افراد به روش نمونه‎گیری هدفمند وارد مطالعه شده و نمونه‎گیری تا زمان اشباع داده ها انجام گردید. جمع آوری داده به صورت مصاحبه در پایگاه های سلامت و با استفاده از راهنمای سیوالات انجام شد.  جهت تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده گردید.

یافته‏ ها:

  تحلیل داده ها منجر به پدیدار شدن چهار مضمون اصلی و 17 طبقه شامل: 1. عوامل مرتبط با مادر (شامل طبقات بیماری مادر، ویژگی های جسمی و ارثی، سوء تغذیه مادر، استفاده از دارو، عدم دوشیدن شیر مادر، خرافات و دلایل مذهبی)، 2. عوامل مرتبط با نوزاد (شامل طبقات بیماری نوزاد و عدم تمایل نوزاد به مصرف شیر مادر)، 3. عوامل مرتبط با خانواده (نداشتن وقت کافی، داشتن دو شیر خوار همزمان، فاصله ی زیاد بین دو بارداری و دوری نوزاد از مادر) و 4. ویژگی های شیرخشک (شامل طبقات وابستگی نوزاد به شیر خشک در استفاده مقطعی، وزن دهی بیشتر به نوزاد و بیدار نشدن نوزاد در شب)  شد.

یافته های مطالعه حاضر حاکی از تاکید بیشتر به مسیله آموزش و دادن آگاهی به مادران شیرده می باشد. آگاهی مادران شیرده از فواید و علل الخصوص مضررات عدم شیردهی می تواند نقش مهمی در ادامه تغذیه انحصاری نوزاد داشته باشد.