آگاهی از قلدری در مدارس: چالش ها و راهکارهای آموزش های ضد قلدری در مدارس استان کردستان

قلدری یکی از اشکال رفتارهای پرخاشگرانه و با پیامدهای منفی فراوان است که امروزه در میان دانش آموزان به شکل گسترده ای رواج دارد و به همین دلیل آموزش پیشگیری و مقابله با این پدیده و بررسی موانع و چالش های آن، به یکی از اولویت های سیستم تعلیم و تربیت بسیاری از کشورها تبدیل شده است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر نیز بررسی میزان آگاهی از قلدری و چالش ها و راهکارهای آموزش مقابله با این پدیده در مدارس استان کردستان بود.

روش پژوهش: 

پژوهش به لحاظ روش شناسی آمیخته و از نوع طرح تبیینی- تعقیبی بود. برای جمع آوری داده ها در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته و برای بخش کیفی از مصاحبه های نیمه ساختار یافته استفاده شد. جامعه پژوهش مشتمل بر عوامل مدرسه و معلمان مدارس دوره دوم ابتدایی و متوسطه اول استان بود. برای نمونه گیری کمی، در دو مرحله به شیوه تصادفی خوشه ای چهار منطقه آموزش و پروش و هشت مدرسه انتخاب و تمامی عوامل مدرسه و معلمان آنها به پرسشنامه محقق ساخته «میزان آگاهی از قلدری و راهکارهای پیشگیری و مقابله با آن» پاسخ دادند. در فاز کیفی نیز از میان کسانی که بالاترین نمرات را در پرسشنامه به دست آورده بودند، 20 نفر به شیوه هدفمند برای اجرای مصاحبه های نیمه ساختاریافته انتخاب شدند. اجرای مصاحبه ها تا اشباع نظری داده ها ادامه یافت و درنهایت 14 مصاحبه با افراد نمونه صورت گرفت.

یافته های کمی حاصل از آزمون t تک متغیری نشانگر آگاهی پایین تر از متوسط عوامل مدرسه و معلمان هم از ماهیت پدیده قلدری و هم از راهکارهای پیشگیری و مقابله با آن بود (05/0>P). در بخش کیفی نیز چالش های پیش روی آموزش قلدری در مدارس با روش تحلیل تفسیری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند و در چهار مقوله نهایی الف) عدم اولویت پدیده برای آموزش وپرورش، ب) چالش های سیستمی و سازمانی، ج) چالش های وابسته به آموزش رسمی، د) چالش های وابسته به خانواده و دوازده زیر مقوله طبقه بندی شدند که جملگی نشانگر مشکلات عدیده ای در مسیر آموزش این پدیده در مدارس استان هستند.

با عنایت به این یافته ها پیشنهاد می شود مسیولین آموزش وپرورش، اقدامات کاربردی و جامع پیشنهاد شده را در راستای تسهیل مدیریت قلدری و رفع فوری موانع آموزش آن در مدارس، در دستور کار خود قرار دهند.