تاثیر رهبری هوشمند بر وفاداری سازمانی؛ نقش میانجی دانش آفرینی ‏

بدون تردید یکی از عوامل اصلی تحقق اهداف آموزش و پرورش، نیروی انسانی وفادار و متعهد است. در این راستا، یکی از عواملی که موجب می شود اعضای سازمان، خود را وقف سازمان کنند و وفادار بمانند، سبک رهبری مدیران است. از میان سبک‏های رهبری، سبک رهبری هوشمند، تاثیر زیادی بر وفاداری سازمانی معلمان دارد. این سبک، زمینه همکاری، همفکری و سرمشق گیری را در میان جامعه معلمان فراهم می کند و موجب پیوند محکم تر آن ها با سازمان می شود. در این مطالعه نقش میانجی دانش آفرینی سازمانی در رابطه بین رهبری هوشمند با وفاداری سازمانی معلمان در استان چهارمحال و بختیاری تبیین شده است.

روش مطالعه، توصیفی از نوع مطالعات همبستگی و به ویژه الگویابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان سال دوم مقطع متوسطه دوم استان چهارمحال و بختیاری به تعداد 2687 نفر بودند که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی متناسب و بر مبنای فرمول کوکران تعداد 337 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه های محقق ساخته رهبری هوشمند براساس الگوی سیدانمانلاکا (2008) شامل چهار بعد رهبری معنوی، هیجانی، عقلانی و جمعی در 22 گویه در طیف پنج درجه ای لیکرت استفاده شد. پرسش نامه محقق ساخته دانش آفرینی سازمانی براساس الگوی نونوکا و تاکوچی (2006)، در چهار بعد اجتماعی سازی درونی سازی و برونی سازی و ترکیب سازی در 15 گویه در طیف پنج درجه ای لیکرت، طراحی شد. پرسش نامه وفاداری سازمانی از ولز و همکاران (2011)، دارای دو بعد وفاداری نگرشی و وفاداری رفتاری در 7 گویه با طیف پنج درجه ای لیکرت استفاده شد. برای تعیین پایایی و روایی پرسش نامه ها آزمون های آلفای کرانباخ و تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی مرتبه دوم به کار گرفته شد. آلفای کرونباخ رهبری هوشمند (%95)، دانش آفرینی سازمانی با آلفای (%90) و وفاداری سازمانی (%94) به دست آمد و روش های آماری به کار رفته در این پژوهش شامل آمار توصیفی و آمار استنباطی و نیز الگو یابی معادلات ساختاری به کمک نرم افزار AMOS v 26, SPSS v 21 بود.

ضریب همبستگی بین رهبری هوشمند و وفاداری سازمانی (%45) و رهبری هوشمند و دانش آفرینی سازمانی (%48) و دانش آفرینی و وفاداری سازمانی (%86) به دست آمد. بین رهبری هوشمند و وفاداری سازمانی و دانش آفرینی سازمانی در سطح (001/0) رابطه مثبت و معنادار بود. همچنین، رهبری هوشمند بر وفاداری سازمانی معلمان از طریق دانش آفرینی سازمانی با اثر کل و ضریب (45%) با اثر غیرمستقیم و ضریب (39%) در سطح (001/0 p=) معنا دار بود.

نتایج پژوهش نشان داد، رهبری هوشمند افزایش پیداکند وفاداری سازمانی افزایش می یابد و همچنین، با اثر میانجی دانش آفرینی سازمانی، وفاداری سازمانی افزایش می یابد. با توجه به تاثیر رهبری هوشمند بر وفاداری سازمانی با میانجی گری دانش آفرینی سازمانی در معلمان، پیشنهاد می شود متولیان آموزش و پرورش استان چهارمحال و بختیاری برای مدیران سطوح مختلف به برگزاری کارگاه های آموزشی برای معلمان برای آشنایی با هر چهار بعد، یعنی رهبری عقلانی، رهبری هیجانی، رهبری معنوی و رهبری جمعی اقدام کنند و با ایجاد تعامل و همکاری بین معلمان، فراهم و شرایط تصمیم گیری گروهی و مشارکتی را ایجاد کنند.