جریان شناسی و پدیدارشناسی شبهات فقهی عاشورا

نهضت عاشورا همواره به دلیل اثرگذاری آن مورد توجه جریانهای مختلف همچون مخالفان و دشمنان اهل بیت (ع) بوده است. گستردگی نفوذ و نقش احیاگری و ظلم ستیزی این نهضت باعث شد تا حتی پیش از شهادت امام حسین (ع)، شبهاتی از جنبه های تاریخی، فقهی و کلامی مطرح شود. عمده ترین حجم این شبهات به نیت تخریب اهداف و ماهیت قیام عاشورا توسط مغرضان و دشمنان تشیع طرح می شد. برخی از شبهات در این زمینه، فقهی است؛ زیرا در ظاهر برخی از افعال امام حسین (ع)، مطابق با قواعد فقهی ای که فقها در استنباط احکام به آنها ملتزم هستند تطابق نداشته و یا بر مبنای قواعد دیگری است، لذا فقها در آثار فقهی خود به بررسی و ارزیابی تطابق این موارد با قواعد فقهی پرداخته اند. در این مقاله پس از شناسایی مهمترین گونه های شبهات فقهی درباره عاشورا، به جریان شناسی (ایجاد کنندگان شبهات) و پدیدارشناسی (عوامل ایجاد اختلاف) شبهات پرداخته شده است و با بررسی و ارزیابی آنها، خلاءهای منجر به دامن زدن به شبهات و عدم فهم و قبول پاسخ های ارایه شده همچون اختلاف در علم امام تبیین شده است.