پیشران های فرار مالیاتی از منظر فرهنگی و اجتماعی

فرار مالیاتی یک پدیده شوم اقتصادی است که دولت های مختلف در سراسر جهان را به چالش کشیده است. باتوجه به اهمیت این پدیده در ایران هدف از این مقاله بررسی تاثیر عوامل اجتماعی و رفتاری بر فرار مالیاتی است. در این راستا با استفاده از اطلاعات پرسش نامه از 100 نفر از کارشناسان و مدیران مالیاتی مدل تحقیق با رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری (PLS) مورد آزمون قرار گرفته است. تجزیه وتحلیل اطلاعات در دو بخش مدل اندازه گیری و ساختاری مدل انجام پذیرفته است. در این راستا، ویژگی های فنی پرسش نامه شامل پایایی، روایی همگرا و روایی واگرا بررسی گردید و اصلاحات لازم صورت پذیرفت. در بخش ساختاری ضرایب ساختاری مدل برای بررسی فرضیه های تحقیق ارزیابی شد. بر اساس نتایج تحقیق، عدالت مالیاتی بر فرار مالیاتی تاثیر منفی و معنادار دارد. از سوی دیگر عدالت مالیاتی به طور غیرمستقیم و با نقش میانجی متغیر فساد اقتصادی بر فرار مالیاتی تاثیرگذار است. همچنین تاثیر اطرافیانی که در پرداخت مالیات به درستی عمل نمی کنند بر فرار مالیاتی افراد مثبت و معنادار است و این متغیر با متغیر میانجی اخلاقیات نیز بر فرار مالیاتی تاثیرگذار است. درمجموع می توان گفت، از منظر اجتماعی دولت بایستی تلاش نماید اعتماد مردم به دستگاه مالیاتی را از طرق گوناگون ازجمله اعلام عمومی هزینه کرد درآمدهای مالیاتی افزایش دهد تا تمکین مالیاتی از این طریق افزایش پیدا کند.