بررسی اختلاف مبانی فقهی صاحب مسالک (ره) و صاحب جواهر در مسائل جزائی (حدود و قصاص و دیات)

شریعت اسلام با درک درستی از نیازها و مصالح انسان، زمینه های مشروعی را برای ارضای آنان فراهم آورده است، زیرا لجام گسیختگی در برآوردن حوایج انسان در نهایت تعدی و تجاوز به حقوق دیگر شهروندان را موجب خواهد شد. برای این که یک «سیاست کیفری» همزمان، کارآمد، عادلانه و انسانی باشد، لازم است در پیش بینی و اجرای ضمانت اجراهای کیفری، متناسب با تنوع جرایم، گوناگونی مجرمان و تفاوت شرایط ارتکاب بزه، از انواع و مقادیر مختلف مجازات ها بهره جوید. هدف از مقاله پیش رو به بررسی تطبیقی نظرات و استنباطات فقهی و اجتهادی دو فقیه برجسته و اثر گذارشیعی یعنی: شیخ زین الدین مقلب به صاحب مسالک (ره) متوفی 966 ق و شیخ محمد حسن نجفی (صاحب جواهر) متوفی 1266ق می باشد. سوال تحقیق: چگونگی بر طرف کردن اختلافات فقهی صاحب مسالک (ره) و صاحب جواهر (ره) در زمینه احکام مجازتها است در فقه شیعه مجازات جرایم کیفری به سه بخش اصلی حدود، قصاص و دیات تقسیم بندی گردیده است که در مقاله حاضر به چهار مورد اختلاف فقهی و اجتهادی پرداخته شده با ذکر استدلالات و مبانی اجتهادی هر کدام بیان شده است.