بررسی تاثیر منابع مختلف سلنیوم بر روی برخی از عناصر معدنی و آنتی اکسیدان های خون بره های کبوده فارس

سلنیوم یک عنصر کمیاب ضروری برای بسیاری از فرایندهای فیزیولوژیکی، به ویژه برای عملکرد سیستم های ایمنی و تولید مثل، متابولیسم هورمون های تیرویید و هم چنین دفاع آنتی اکسیدانی است. این مطالعه به منظور بررسی منابع مختلف سلنیوم روی برخی از عناصر معدنی و آنتی اکسیدان های خون بره های کبوده فارس انجام گرفت. در این آزمایش از تعداد 16 راس بره نژاد کبوده فارس 4 ماهه با متوسط وزن 2±35 کیلوگرم استفاده گردید. در آغاز این پژوهش بره های مورد استفاده از ابتدا پلاک کوبی، وزن شان ثبت و تحت معاینه بالینی قرار گرفتند. تیمارهای مورد آزمایش شامل سلنیت سدیم و نانوسلنیوم به صورت خوراکی به میزان یک دهم میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به مدت ده روز، ویتامین ای سلنیوم (به صورت تزریقی به میزان 005/ 0 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن زنده) و گروه شاهد (فاقد  سلنیوم) بودند. آب و نمک به صورت آزاد در اختیار دام ها قرار گرفت.  جیره پایه براساس احتیاج نژادی و خوراک دهی به صورت دو بار در روز (ساعات 8:00 صبح و 18:00 غروب) انجام شد. مدت  آزمایش 30 روز و نمونه گیری از خون بره ها در روزهای شروع آزمایش (صفر)، 10 و 30 روزگی به عمل آمد. غلظت عناصر آهن، مس و روی تحت تاثیر منابع مختلف سلنیوم تفاوت معنی داری را نشان داد (0/05>P). به طورکلی استفاده از منابع مختلف سلنیوم موجب کاهش غلظت آهن، مس و افزایش غلظت روی پلاسما در دوره های مختلف آزمایش شد. سلنیوم خون بره ها در طی آزمایش نیز با یکدیگر اختلاف معنی داری نشان داد (0/05>P) و میزان آن در طی آزمایش افزایش یافت. فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز و سوپراکسیدودیسموتاز نیز تحت تاثیر منابع مختلف سلنیوم افزایش یافت (0/05>P). به طور کلی استفاده از منابع مختلف سلنیوم موجب کاهش غلظت آهن و مس سرم در دوره های اول، دوم و سوم گردید و غلظت روی نیز در دوره های مختلف آزمایش افزایش معنی داری را نشان داد. سلنیوم با افزایش بیان رسپتورهای ترانسفرین در سطح سلول های بافت ها، ورود ترانسفرین به داخل سلول را به روش اندوسیتوز با واسطه گیرنده افزایش داده و این امر موجب کاهش غلظت آهن سرم می گردد. از طرفی کاهش آهن بر ساخت سرولوپلاسمین تاثیر داشته و این پروتیین، وظیفه انتقال مس را بر عهده دارد. تغییرات مس ممکن است یک اثر غیر مستقیم بر غلظت روی سرم داشته باشد. جذب روی درسطح روده توسط مس از طریق افزایش سنتز متالوتیونین، اختلال پیدا می کند. استفاده از منابع مختلف سلنیوم سبب تامین مداوم عنصر سلنیوم و به حد مطلوب رسیدن غلظت سلنیوم پلاسما شد. افزایش سطح آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز به دلیل، ارتباط مستقیم بین غلظت سلنیوم و فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز است. به طورکلی استفاده از سلنیوم سبب عملکرد بهینه بره ها و سلامتی آن ها را بهبود می بخشد.