تاثیر سطوح مختلف اسانس هیدروالکلی گیاه دارویی شاه اسپرم (Tanacetum balsamita) بر عملکرد، ایمنی سلولی و همورال جوجه های گوشتی

اسانس گیاهان دارویی به واسطه دارا بودن فعالیت ضدمیکروبی و آنتی اکسیدانی به منظور ایجاد شرایط مناسب روده و بهبود هضم خوراک به عنوان جایگزین آنتی بیوتیک ها به جیره طیور اضافه می شوند. بدین منظور، در آزمایش حاضر تاثیر غلظت های مختلف اسانس هیدروالکلی گیاه دارویی شاه اسپرم در مقایسه با ویتامین های E و C و آنتی بیوتیک بر عملکرد، ایمنی سلولی و همورال جوجه های گوشتی سویه راس-308 مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 300 قطعه جوجه گوشتی (مخلوط مساوی جنس نر و ماده) در قالب طرح کاملا تصادفی به 6 تیمار، 5 تکرار و 10 قطعه جوجه در هر تکرار اختصاص داده شدند. جیره های آزمایشی عبارت بودند از: 1) جیره پایه (شاهد)، 2 و 3) به ترتیب جیره پایه + 200 و 400 میلی گرم در کیلوگرم اسانس هیدروالکلی گیاه دارویی شاه اسپرم، 4) جیره پایه + 200 میلی گرم در کیلوگرم ویتامین E، 5) جیره پایه + 200 میلی گرم در کیلوگرم ویتامین C و 6) جیره پایه + 200 میلی گرم در کیلوگرم آنتی بیوتیک ویرجینیامایسین. افزودنی ها از 1 تا 42 روزگی به جیره جوجه ها اضافه شدند. جیره های آزمایشی بر عملکرد کل دوره (مقادیر خوراک مصرفی، افزایش وزن، ضریب تبدیل خوراک و شاخص بازدهی تولید اروپایی)، عیار آنتی بادی علیه ویروس نیوکاسل و آنفولانزا، ایمنوگلوبولین اولیه و ثانویه علیه آنتی ژن گلبول قرمز خون گوسفندی تاثیر نداشتند (0/05<P). تیمارهای آزمایشی بر شاخص ضخامت پرده پا در پاسخ به فیتوهماگلوتینین در 4 و 24 ساعت پس از تزریق تاثیر نداشتند اما در مقایسه با گروه شاهد، شاخص ضخامت پای جوجه های دریافت کننده جیره دارای 200 و 400 میلی گرم اسانس شاه اسپرم در 48 ساعت پس از تزریق بالاتر بود ولی بین گروه شاهد با گروه دریافت کننده آنتی بیوتیک و ویتامین های E و C تفاوت معنی داری مشاهده نشد و در مقایسه با گروه شاهد، جوجه های دریافت کننده جیره دارای 200 میلی گرم اسانس و ویتامین های E و C، درصد لنفوسیت بالاتر و درصد هتروفیل و نسبت هتروفیل به لنفوسیت پایین تری بودند. اگرچه ویتامین های E و C و اسانس شاه اسپرم بر ایمنی سلولی تاثیرگذار بودند، اما یافته های این تحقیق نشان داد که به دلیل عدم تاثیر بر عملکرد طیور، افزودن آن ها در شرایط این آزمایش به جیره طیور به لحاظ اقتصادی قابل توصیه نیست.