تحلیل محتوای کتاب‏های درسی سال اول و دوم دبستان بر اساس رویکرد آموزش محیط‏ زیست

آموزش محیط‏ زیست یکی از عمده‏ترین دغدغه‏ های کنشگران زیست محیطی است. آموزش از این‏ رو مهم است که رفتارهای مطلوب را تشویق کرده و آگاهی افراد جامعه را افزایش می‏دهد. در این میان آموزش محیط ‏زیست به ایجاد الگوهای رفتاری هماهنگ و سازگار با طبیعت و شناخت روابط انسان با محیط‏زیست او اشاره می‏کند. در این تحقیق کتاب‏های سال اول و دوم دبستان بر اساس رویکرد آموزش محیط‏زیست و با روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفته است. سال اول دبستان دارای پنج کتاب درسی؛ فارسی بنویسیم، فارسی بخوانیم، علوم تجربی، ریاضی و آموزش قرآن می باشد که در سال دوم دبستان کتاب هدیه های آسمانی نیز اضافه شده است. یافته های پژوهش نشان می‏دهند که در کتاب‏های درسی سال اول بیشترین فراوانی به نام و تصویر حیوانات اختصاص دارد به طوری که 239 مورد در سه کتاب فارسی بنویسیم، فارسی بخوانیم و علوم تجربی درباره حیوانات بود. 95 مورد به نام و تصویر گیاهان اختصاص داشت و به آسمان و عناصر آن و آب، رودخانه و دریا نیز از جنبه معرفی پرداخته شده است. بنابراین می توان گفت که کتاب‏های مورد بررسی از منظر افزایش آگاهی از عناصر طبیعت، حیوانات، گیاهان و تا حدودی تقویت نگرش حمایتی نسبت به محیط‏ زیست هر چند به ‏صورت احساسی، در سطح مطلوبی قرار دارند. اما در خصوص معرفی مسایل محیط‏زیست، نحوه رفتار با آن‏ها، ایجاد حساسیت نسبت به محیط اطراف، افزایش مهارت شناخت مسایل و مشارکت برای حل مسایل محیط ‏‏زیستی در سطح بسیار پایینی قرار دارند.