کاربرد مدل ها و نظریه های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در پیشگیری از سوء مصرف مواد در نوجوانان؛ یک مرور نظام مند

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخلات مبتنی بر مدل ها و نظریه های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در پیشگیری از سوء مصرف مواد در نوجوانان انجام شده است.

به منظور شناسایی مطالعات انجام شده، کلمات کلیدی مرتبط در پایگاه های اطلاعاتی Magiran، SID،Web of science، Scopus،Pubmed  و Google Scholar  جست وجو شد و تمام مطالعاتی که در این زمینه چاپ شده بود، با محدودیت زمانی اول ژانویه 2011 تا 21 دسامبر 2021 استخراج شد. پس از غربالگری مطالعات، 11 مقاله که دارای معیارهای ورود به مطالعه بودند، بررسی شدند.

در این پژوهش، 7 مطالعه از نوع نیمه تجربی، 3 مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی و 1 مطالعه نامشخص بود که بر روی دانش آموزان متوسطه اول و دوم انجام شد. مداخلات آموزشی در 6 مقاله بر اساس تیوری رفتار برنامه ریزی شده، در 2 مقاله بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی، در 1 مقاله بر اساس تیوری توسعه یافته عمل منطقی، در 1 مقاله بر اساس مدل فرانظری و در 1 مقاله بر اساس تیوری تعامل خانواده انجام شده است.

استفاده از مدل ها و نظریه های مختلف می تواند تاثیر مثبتی در پیشگیری از سوء مصرف مواد و در نهایت، اجرای رفتارهای سالم داشته باشد. بر اساس نتایج به دست آمده، سازه نگرش و خودکارآمدی در بیشتر مطالعات، مهم ترین و قوی ترین متغیر معرفی شده بودند و نقش مهمی را در پیشگیری از سوء مصرف مواد و اتخاذ رفتار سالم توسط دانش آموزان ایفا می کردند