مطالعه ای بر اقتباس سینمایی رمان «پدر آن دیگری» بر مبنای مفهوم بیش متنیت ژرار ژنت

اقتباس نوعی تاثیرپذیری یا تفسیرپذیری هنری است که در آن هنرمند با تفسیر اثر هنری دیگر یا پیروی از آن اثر جدیدی بازآفرینی می کند که ردپای اثر متقدم در آن قابل رویت است. مطالعات تطبیقی اقتباس، شاخه ای از ادبیات تطبیقی است که به مناسبات بین دو رسانه نظر دارد. اقتباس در سینما جایگاه ویژه ای داشته و بخش اعظمی از آثار مطرح تاریخ سینما، اقتباس از آثار ادبی بوده اند. اهمیت پیرنگ و خط داستانی از نخستین فیلم هایی که برادران لومیر ساخته و به نمایش گذاشتند هویدا بود. این پژوهش به مطالعه اقتباس در سینما با استفاده از مفهوم بیش متنیت ژرار ژنت می پردازد و در تلاش است تا به مسیله ارتباط و تعامل میان دو رسانه پرمخاطب یعنی ادبیات و سینما با بررسی نمونه ای متاخر در سینما و ادبیات معاصر ایران بپردازد. فیلم «پدر آن دیگری» ساخته یدالله صمدی (1394) اثری اقتباسی از رمانی به همین نام نوشته پرینوش صنیعی در حوزه ادبیات داستانی و با رویکردی روان شناسانه و تعلیمی می باشد. این پژوهش ضمن ترسیم چارچوبی نظری برمبنای آراء ژرار ژنت به مقایسه دگرگونی های کمی و عمل گرایانه در تعامل بینامتنی کتاب و فیلم می پردازد. مطالعه و دسته بندی انواع دگرگونی های کاربردی انگیزه ای، ارزشی، بصری و کمی (کاهشی، افزایشی) نشان می دهد که فیلم درک اثر اصلی را تسهیل نموده و توانسته است تا خود را همچون اثری مستقل در تعامل با متن اصلی، به وسیله رفع ایرادات و نواقص به نمایش بگذارد. به بیان دیگر در فیلم مجموعه وقایعی که در زنجیره ی علت و معلولی فاقد توجیه بوده و یا در راستای پیشبرد پیرنگ نبوده اند به شکلی منطقی حذف گردیده اند. مهم ترین دگرگونی فیلم مربوط به دگرگونی های ارزشی  و انگیز ه ای می باشد که از طریق تغییر نوع نگاه و جهانبینی مادر نسبت به زندگی شخصی و خانوادگی و حذف آن دسته از ویژگی های اخلاقی کاراکتر پدر است که با فضای کلی مطابقت ندارد. در شکل کلی می توان گفت فیلم اقتباس وفادارانه ای نسبت به رمان است با این تفاوت که در پرداخت کاراکترها بهتر از کتاب عمل کرده است.