خیابان ناصریه؛ عرصه گاه جدید ارتباط شاه و مردم در دوره ناصری

تهران قاجاری پایتخت و مرکز برگزاری مهم ترین مراسم حکومتی و فرصتی بود برای حضور عامه مردم در محضر شاه به مناسبت های مختلف ملی، مذهبی و غیر آن، که شامل جشن ها، عزاداری ها، آیین های نوروزی، مراسم بدرقه یا استقبال از شاه، و... می شد. اما ساختار این شهر از ابتدا تا انتهای آن دوره یکسان نبود و در دوره ناصری عناصر و فضاهای شهری مانند خیابان و میدان به شکل جدید به شهر عرضه شدند. خیابان ناصریه از فضاهای شهری جدیدی بود که در جانب شرقی ارگ سلطنتی ایجاد شد و به بستری نو برای مراسم حکومتی و یا بعضا غیردولتی به منظور ارتباط بیشتر میان شاه و مردم تبدیل گردید. در این مقاله، با تمرکز بر آیین های شهری، جایگاه خیابان ناصریه در برنامه های عمومی مردمی و بیشتر حکومتی دوره ناصری و مقایسه آن با دوره های قبل بررسی شده است. به این منظور با رویکرد کیفی و روش تفسیری  تاریخی، منابع مکتوب دست اول و دوم مطالعه و اسناد تصویری موجود بررسی و به کمک استدلال منطقی، یافته های مقاله استخراج گردیده است. نتایج نشان می دهند که دوره ناصری آغاز فصلی جدید در ارتباط میان حکومت و مردم بود؛ با تمرکز بر مراسمی، که در اینجا برگزار می شد، اعم از مردمی و البته بیشتر حکومتی، و افزایش حضور شاه در جریان زندگی روزمره شهری مردم، که تا حد زیادی نشیت گرفته از تغییر روابط دولت و ملت و رویکردهای جدید حکومت در زمینه مشروعیت یابی بود.