ارزیابی و پهنه بندی خطرهای مرتبط با فوران احتمالی آتشفشان سبلان

استراتوولکان سبلان یکی از آتشفشان های نیمه فعال ایران است و احتمال فوران آن در آینده منتفی نیست، زیرا که دارای چشمه های آبگرم فراوان و مورفولوژی سرپا (با فرسایش کم) است و از آخرین فوران آن، در مقیاس زمین شناسی، زمان اندکی طی شده است. براساس رژیم فوران این نوع آتشفشان ها، و نیز، فوران های قبلی حاصل از مطالعات زمین شناسی ، فوران احتمالی این آتشفشان می تواند با تهدیدهای خاکستر (تفرا)، گدازه، پیروکلاستیک های جریانی و لاهار همراه باشد. شدت فوران احتمالی آن در مقیاس VEI در حد سه تا پنج پیش بینی می شود. درصورتی که این آتشفشان نشانه های شروع فوران را بروز دهد باید براساس نقشه های پهنه بندی مربوط به خطرهایی که می تواند ایجاد کند اقدامات اضطراری صورت گیرد. بنابراین، تهیه این نقشه ها برای اقدامات اضطراری ضروری است. در این مطالعه، از مدل ارتفاعی رقومی آتشفشان، تصاویر ماهواره ای و نرم افزارهای Arc GIS، ENVI و VORIS و داده های جوی پایگاه NCEP/NCAR استفاده شد. برای تهیه نقشه خطر پیروکلاستیک های جریانی از مدل مالین و شریدان (Malin and Sheridan, 1982) استفاده شد. در تهیه نقشه گسترش و موقعیت جریان های گدازه مدل شبیه سازی جریان گدازه مورد استفاده قرار گرفت، و بالاخره، برای تعیین مسیرهای احتمالی و موقعیت جریان های لاهاری از تلفیق مدل ارتفاعی رقومی آتشفشان و تصویرهای ماهواره ای موزاییک شده، آبراهه های اصلی شناسایی و بافرگذاری شدند. براساس این مطالعه، خاکستر آتشفشان به سمت شرق حرکت کرده و شهر اردبیل و آبادی های دیگری را مورد تهدید قرار خواهد داد. لاهارهای آن هم کاربری های متعددی در اطراف مخروط را تهدید می کنند و امکان ورود به شهرهای مشکین شهر و اردبیل را هم دارند. جریان های گدازه اکثر جان پناه ها، تاسیسات استفاده از آبگرم و پیست اسکی آلوارس را تهدید خواهند کرد. همچنین، مشکین شهر، روستای موییل، پیست های اسکی و جان پناه ها در معرض پیروکلاستیک های جریانی (ابر سوزان) هم قرار خواهند داشت.