تاثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در بازیابی خاطرات سرگذشتی، اجتناب شناختی و تنظیم شناختی هیجان در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی

برخی واکنش های شناختی و هیجانی در افراد افسرده به عنوان پیش بینی کننده افسردگی مطرح شده است. لذا شناسایی، ارزیابی و درمان عواملی که می توانند به این واکنش های شناختی و هیجانی کمک کنند، ضروری است. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در بازیابی خاطرات سرگذشتی، اجتناب شناختی و تنظیم شناختی هیجان در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی انجام شد.

پژوهش حاضر در قالب یک طرح نیمه آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. از بین افراد دارای اختلال افسردگی اساسی مراجعه کننده به کلینیک ژوان شهر تهران، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 40 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل تخصیص یافتند. گروه آزمایش 8 جلسه مداخله شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی دریافت کردند، این در حالی بود که گروه کتترل مداخله خاصی دریافت نکرد. آزمون بازیابی خاطرات سرگذشتی ویلیامز و برودبنت، پرسشنامه اجتناب شناختی سکستون و دوگاس، پرسشنامه نظم جویی شناختی هیجان گارنفسکی و همکاران در مراحل پیش آزمون و پس آزمون بر روی دو گروه اجرا و یافته های به دست آمده با استفاده از کوواریانس چند متغیره در SPSS-21 تحلیل شد.

بین دو گروه آزمایش و کنترل در مولفه های بازیابی خاطرات سرگذشتی، اجتناب شناختی و تنظیم شناختی هیجان، در مرحله پس آزمون تفاوت معناداری وجود دارد ((01/0>P)، بدین معنا که آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به طور معناداری در بهبود بازیابی خاطرات سرگذشتی (409/11=F، 002/0P=)، کاهش اجتناب شناختی (575/10=F، 003/0P=)، کاهش راهبردهای ناسازگارانه تنظیم شناختی هیجان (272/9=F، 010/0P=) و افزایش راهبردهای سازگارانه تنظیم شناختی هیجان (202/8=F، 025/0P=) در مرحله پس آزمون تاثیر دارد.

این یافته های مقدماتی از نقش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در بهبود بازیابی خاطرات سرگذشتی، کاهش اجتناب شناختی، کاهش راهبردهای ناسازگارانه تنظیم شناختی هیجان و افزایش راهبردهای سازگارانه تنظیم شناختی هیجان حمایت می کند. پیشنهاد می شود که تحقیقات آینده به نقش MBCT در بهبود این مولفه ها در بیماران افسرده توجه بیشتری مبذول نمایند.