اثرات سطوح پروتئین و مکمل سازی گلوتامین بر فراسنجه های خونی و ایمنی، برخی شاخص های التهابی بره های نر پرواری افشاری در شرایط تنش گرمایی

تنش گرمایی به طور بالقوه دارای عوارض فیزیولوژیک متعددی همچون ناهنجاری های تولیدمثلی، ضعف سیستم ایمنی، التهاب، عدم تعادل الکترولیتی و کاهش مصرف خوراک است که به خسارات اقتصادی زیادی در صنعت پرورش گوسفند و بز منجر می شود. گلوتامین فراوان ترین اسید آمینه در بدن است که دارای نقش های مانند ساخت پروتیین، افزایش تعادل نیتروژن، تحریک سیستم ایمنی، اثرات آنابولیک و ضد کاتابولیک بر عضلات، ضد التهاب و آنتی اکسیدانت است. این آزمایش به منظور بررسی اثرات سطح پروتیین (برابر و 10 درصد بالاتر از نیاز بر اساس توصیه انجمن ملی پژوهش ها، 2007) و مکمل گلوتامین بر فراسنجه های خونی و ایمنی، برخی شاخص های التهابی بره های پرواری طی تنش گرمایی انجام شد.

در این پژوهش از تعداد 16راس بره نر نژاد افشاری با میانگین وزن22/0 ± 5/31 کیلوگرم و میانگین سن 3 تا 4 ماه استفاده شد. بره های آزمایشی در 4 تیمار و 4 تکرار و در قالب طرح کاملا تصادفی به مدت 45 روز مورد آزمایش قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی شامل: 1- جیره پایه (پروتیین قابل متابولیسم برابر احتیاجات)، 2- جیره پایه همراه با گلوتامین (2/0 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن)، 3- جیره دارای 10درصد پروتیین قابل متابولیسم بیشتر از احتیاجات و 4- جیره دارای10 درصد پروتیین قابل متابولیسم بالاتر همراه با گلوتامین (2/0 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) بود. خون گیری از سیاهرگ گردن دو ساعت پس از وعده غذایی صبح در روزهای 15، 30 و 45 پرواربندی با کمک لوله های ونوجکت دارای ماده ضد انعقاد انجام شد. فراسنجه های خون شامل آلبومین و پروتیین کل پلاسما، آلکالین فسفاتاز و مالون دی آلدیید با کیت های مربوطه و با آنالایزر خودکار اندازه گیری شدند. غلظت سیتوکین ها شامل اینترلوکین 2، اینترلوکین 6 و اینترلوکین 10 و همچنین ایمنوگلوبولین G با استفاده از کیت های الایزا اندازه گیری شد.

اثر تیمارها بر آلبومین خون در روز پانزدهم پرواربندی تفاوت معنی داری نشان نداد. در حالی که در روزهای 30 و 45 پرواربندی، اثرات تیمارها بر آلبومین خون معنی دار بود (به ترتیب 0217/0=P و 0087/0=P). گلوتامین غلظت پروتیین کل پلاسما در روزهای 30 و 45 را افزایش داد (به ترتیب 0071/0=P و 0019/0=P). همچنین افزایش سطح پروتیین در جیره بره های پروار در روزهای 30 و 45 پروتیین کل پلاسما را افزایش داد (به ترتیب 0139/0=P و 0386/0=P). در روز 45 پرواربندی، افزودن گلوتامین سبب افزایش آنزیم آلکالین فسفاتاز خون شد (0123/0=P). همچنین مصرف مکمل گلوتامین در روزهای 30 و 45 پرواربندی سبب کاهش مالون دی آلدیید شد (به ترتیب 0012/0=P و 0029/0=P). تفاوت معنی داری در تعداد گلبول های قرمز، سطح هموگلوبین، هماتوکریت، میانگین غلظت هموگلوبین گلبولی و میانگین حجم گلبولی بین تیمارها در روزهای 15 و 30 پرواربندی مشاهده نشد. در حالی که در روز 45، گلوتامین تعداد گلبول های قرمز و درصد هماتوکریت را کاهش داد (به ترتیب 0036/0=P و 0081/0=P). تعداد گلبول های سفید خون در روزهای 30 و 45 پرواربندی با افزودن گلوتامین افزایش یافت (به ترتیب 0004/0=P و 0012/0=P). اثر تیمارها بر ایمنوگلوبولین G ، اینترلوکین 2 و اینترلوکین 10 خون در روز 15 پرواربندی معنی دار نبود، در حالی که تیمارها در روز 30 و 45 پرواربندی مقادیر ایمنوگلوبولین G را افزایش دادند (به ترتیب 0287/0=P و 0001/0P<). همچنین اینترلوکین 2 در روزهای 30 و 45 تحت تاثیر تیمارها افزایش یافت (به ترتیب 0001/0P< و 0001/0P<). در روزهای 30 و 45 پرواربندی، افزودن گلوتامین مقادیر اینترلوکین 10 را افزایش داد (به ترتیب 0194/0=P و 0007/0=P). غلظت اینترلوکین 6 در روز 45 پرواربندی با افزودن گلوتامین و افزودن سطح پروتیین قابل متابولیسم کاهش یافت (به ترتیب 0004/0=P و 0233/0=P).

در شرایط این آزمایش، جیره پایه همراه با گلوتامین نتایج بهتری نسبت به سایر جیره ها نشان داد.