اصول و الزامات پیشگیری و مدیریت حوادث مسمومیت شیمیایی در مراکز آموزشی: یک مطالعه مروری نقلی

حوادث مسمومیت های شیمیایی یک مشکل مهم بهداشتی و با سابقه ای طولانی، در سراسر جهان است و بروز آن در موسسات آموزشی ایران در سال 1401 و ضرورت اقدامات پیشگیرانه، سبب توجه ویژه مسیولین به این حوادث گردید. این مطالعه با هدف مروری بر تبیین اصول و الزامات پیشگیری و مدیریت حوادث مسمومیت در مراکز آموزشی انجام شد. مقاله از نوع مروری نقلی است که با جستجوی کلمات کلیدی در تمام پایگاه های اطلاعاتی بر خط ملی و جهانی از سال 1373 تا 1401 انجام شد. به علت کمبود مقالات مرتبط، تعدادی کتاب، دستورالعمل و وبگاه معتبر مرتبط نیز بررسی شد. در حوادث عمدی منجر به مسمومیت غالبا مواجهه مردم از نوع استنشاقی، چشمی و پوستی است. کودکان و دانش آموزان حساس بوده و اولین کسانی هستند که در معرض خطر هستند و علایم نشان می دهند. مدیریت بهینه حوادث مستلزم وجود برنامه های راهبردی پیشگیرانه جهت حذف یا کاهش شدت خطر است. تمام افراد حاضر در مراکز آموزشی می بایست نکات بهداشتی پیشگیرانه مواجهه با مواد شیمیایی را آموزش دیده و آگاهی کافی کسب نمایند. در صورت بروز حادثه، آمادگی و پاسخ به موقع به خصوص شناسایی و ثبت علایم اولیه بالینی مصدومین و مشخصات عامل شیمیایی، جهت تشخیص سریع عامل و سرعت عمل در تصمیم گیری جهت مدیریت بهینه حادثه و ممانعت از ایجاد ترس جمعی و اختلال در امنیت روانی مردم، ضروری است. نتایج این مطالعه نشان می دهد ایجاد انگیزه و آموزش راهبردهای پیشگیرانه به افراد جهت انجام رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت، ایمن و کاهش رفتارهای نادرست، نقش موثری در کاهش بروز شرایط خطرناک و پیشگیری از مسمومیت ها دارد و در صورت وقوع حادثه، کمک می کند تا در سریع ترین زمان ممکن، خدمات لازم ارایه شود. انتظار است با اطلاع رسانی و اجرای درست الزامات توصیه شده در این مقاله، کمک موثری به ارتقا پایداری ملی در برابر تهدیدات مشابه در آینده شود و با کاهش بروز و شدت مسمومیت ها، شرایط برای حفظ و ارتقای سلامت آحاد مردم و در نتیجه به حداقل رسیدن آسیب پذیری جامعه فراهم شود و در آینده چنین حوادثی در سطح کشور تکرار نشوند.