بررسی مطلوبیت زیستگاه و اثر پارامترهای فیزیکی بر پورپویز پوزه پهن (Neophocaena phocaenoides) در تالاب خورخوران

شناسایی زیستگاه های مطلوب پستانداران دریایی یکی از الزامات تدوین طرح های حفاظت از اکوسیستم های ساحلی در جنوب ایران است. پورپویز پوزه پهن (Neophocaena phocaenoides) بر اساس مشاهده مستقیم و تصادفی از اواخر پاییز تا اواخر زمستان 1399 در منطقه ای به وسعت 41500 هکتار در خورخوران جمع آوری گردید. نقشه عمق منطقه با استفاده از مدل نسبت لگاریتم با ضریب تشخیص 0/784 تهیه و به همراه شیب بستر، عرض کانال، میانگین عمق و عرض کانال، طول کانال، نسبت عرض کانال و نسبت عمق کانال (نسبت به کانال های متصل به آن) به عنوان متغیرهای پیش بینی کننده به مدل Maxent وارد شدند. نقشه مطلوبیت زیستگاه پورپویز با میانگین مقدار سطح زیر منحنی 0/887 برای داده های آموزشی و 0/832 برای داده های تست تولید شد. بر اساس نتایج آزمون جک نایف، عمق با منحنی پاسخ S-شکل بیش ترین سهم (50/23 درصد) را در پیش بینی زیستگاه های مناسب پورپویز داشت. مطلوبیت زیستگاه پورپویز پوزه پهن با افزایش عمق و میانگین عمق کانال افزایش یافت حال آن که احتمال حضور این گونه با افزایش شیب، عرض کانال، میانگین عرض کانال و طول کانال روند کاهشی را نشان داد. دو متغیر نسبت عرض کانال و نسبت عمق کانال نیز تاثیری در احتمال حضور پورپویز نشان ندادند. هم چنین وسعتی برابر با 4400 هکتار (معادل 10/6 درصد از کل منطقه) به عنوان زیستگاه های مطلوب بر اساس حد آستانه بیشینه مقدار مجموع احتمال شناسایی شد. به صورت کلی، نواحی عمیق خورخوران را می توان به عنوان زیستگاه های مناسب پورپویز در نظر گرفت. از آن جا که این نواحی درصد کمی از منطقه مورد مطالعه را به خود اختصاص می دهند و ماهیگیری تجاری نیز در این نواحی عمیق بیش از نواحی کم عمق منطقه صورت می گیرد، لزوم حفاظت بیش تر از نواحی عمیق خور و کاهش تضادهای منتج از بهره برداری منابع برای اطمینان از بقای بلندمدت پورپویز در منطقه به شدت احساس می شود. بنابراین لازم است تا طرح های حفاظت از پورپویز در خورخوران بر نواحی عمیق و تلاش برای کاهش تضاد آن با انسان در آن نواحی متمرکز شود.