بررسی مولفه های موثر بر کیفیت طراحی فضای مسکونی در بافت های ناکارآمد میانی، مورد مطالعاتی: محله عمان سامانی اصفهان

طراحی مسکن با کیفیت، با ایجاد تعادل میان معماری و محیط، فضایی مطلوب برای ساکنان به وجود می آورد. بافت های ناکارآمد به دلیل معضلاتی که دارند نیازمند توجه بیش تری برای در نظر گرفتن مولفه های تاثیرگذار در کیفیت طراحی مسکن هستند تا علاوه بر پاسخگویی به این معضلات با ایجاد فضای مسکونی باکیفیت از خالی شدن این مناطق از سکنه و جابه جایی آن ها جلوگیری کند. این پژوهش با هدف بررسی انواع مداخلات رایج برای طراحی مسکن در بافت های ناکارآمد میانی شهر اصفهان (محله عمان سامانی) و تعیین مهم ترین مولفه های موثر بر کیفیت طراحی در فضای مسکونی این بافت ها شکل گرفته است که بر اساس ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی می باشد و روش آن در دو مرحله خلاصه می شود. مرحله اول شامل، گردآوری اطلاعات و تبیین چارچوب نظری پژوهش شامل بررسی رویکردهایی که برای طراحی در بافت ناکارآمد استفاده می شود؛ همچنین تعیین مولفه های کیفیت فضای مسکونی با مطالعات کتابخانه ای، استفاده از پژوهش های پیشین، مصاحبه و مشاهده می باشد. مرحله دوم برای تعیین الویت و وزن دهی مولفه ها با کسب نظر متخصصین و استفاده از ابزار پرسش نامه می باشد. بررسی ها نشان داد امروزه به دلیل مشکل اصلی بافت های ناکارآمد میانی که عمدتا ریزدانگی پلاک ها می باشد، در بیش تر موارد از الگوی تجمیع به عنوان راهی برای حل مشکل نوسازی در زمینه مسکن استفاده می شود. همچنین مقیاس محله با کسب بیش ترین وزن، علاوه بر روشن شدن اهمیت شش مولفه "دسترسی، تداوم کالبدی، تنوع کاربری و خدمات، همجواری با کاربری های سازگار، هویت و شناسه و تداوم اجتماعی" ضرورت شناخت دقیق ویژگی های بافت را پیش از طراحی مسکن مشخص ساخت. ضمن این که مولفه "تراکم" به عنوان مهم ترین مولفه از میان سه مقیاس اصلی، ضرورت توجه به ظرفیت های بافت در سطح محله برای جلوگیری از سرریز جمعیت نابجا به محدوده های مورد تجمیع با حفظ ساکنین قدیمی آن ها را روشن ساخت.