تبیین وزن ژئوپلیتیک ایران در معادلات امنیتی منطقه جنوب غرب آسیا (در دوران گذار)

در دهه های اخیر، جهان بیش از پیش شاهد اثرگذاری عامل ژیوپلیتیک بر محیط بین الملل بوده است. زیرا ژیوپلیتیک می‎تواند راهبردهای سیاست خارجی کشورها را تعیین کرده و با شناسایی محدودیت ها و امکانات موجود در فضای جغرافیایی کشور، زمینه دستیابی به اهداف سیاسی، قدرت و امنیت کشور را فراهم آورد. جمهوری اسلامی ایران نیز با توجه به موقعیت خاصی که ازلحاظ ژیوپلیتیکی در منطقه غرب آسیا دارد، از این قاعده مستثنی نیست. بر این اساس، این پژوهش باهدف تبیین فرصت های ژیوپلیتیکی مولد قدرت و امنیت پایدار ایران در منطقه غرب آسیا، درصدد پاسخگویی به این پرسش است، که وزن ژیوپلیتیک ایران در معادلات امنیتی منطقه غرب آسیا چگونه ارزیابی می شود؟ روش شناسی پژوهش حاضر که ماهیتی توصیفی- تحلیلی دارد، داده ها و اطلاعات موردنیاز را به روش کتابخانه ای و از طریق دستیابی به منابعی مانند کتاب، مقاله و گزارش های پژوهشی فراهم و گردآوری نموده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که متغیر ژیوپلیتیک (به عنوان عامل اصلی تاثیرگذار در شکل دهی معادلات امنیتی ایران) و دو متغیر ژیوکالچر و ژیواکونومیک (به عنوان دو مولفه از اندیشه های ژیوپلیتیکی) می‎توانند به عنوان متغیرهای میانی، نقش آفرینی کرده و سه ضلع اصلی معادلات امنیتی قدرت ایران را در غرب آسیا شکل دهند. نتایج پژوهش نشان داده است که عامل ژیوپلیتیک به عنوان یک متغیر کهن، همچنان  می تواند برای جمهوری اسلامی ایران امنیت ساز بوده و معادلات امنیتی منطقه غرب آسیا را به نفع جمهوری اسلامی ایران تغییر دهد.