بررسی و مقایسه جایگاه تربیت دینی و اخلاقی از دیدگاه اندیشمندان مسلمان و قرآن کریم

در این نوشتار برآنیم تا تربیت را از دیدگاه اسلام و اندیشمندان مسلمان و قرآن کریم بررسی کنیم. اگر بخواهیم تعریفی برای تربیت دینی داشته باشیم، خیلی کوتاه، گویا و قابل فهم این طور می گوییم: آن شکوفاسازی فطرت های الهی است. وقتی فطرت های پاک الهی که در وجود فرزندان ما نهاده شده است را می آوریم به منصه رفتار او، کلام او، خلق و خو و منش و اخلاق او می رسانیم، این تربیت دینی می شود قطعا اگر ما بخواهیم یک نسل جامعی را تربیت کنیم، هم باید استعدادهای عمومی او را شکوفا بکنیم. یعنی او را تربیت بکنیم و اگر بخواهیم آن تکامل بخشی و هدف خلقت را دنبال بکنیم، باید تربیت دینی یعنی فطرت های او را هم شکوفا بکنیم که رفتار و کردار او براساس آن فطرت ها شکل بگیرد و عمل بکند و خیلی از پاکی ها و نورانیت های انسان ها براساس همان فطرت های الهی است و این ها حتما باید تربیت شود. می خواهیم بدانیم تربیت دینی و اسلامی چیست؟ در روش صحیح تربیت چه فرآیندی باید طی شود؟

روش پژوهش: 

روش مورد استفاده، توصیفی – تحلیلی با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوا میباشد . جامعه پژوهش منابع و مقالات معتبر دینی و مبانی نظری که ایده اندیشمندان مرتبط با متغیرهای پژوهش بوده به روش هدفمند انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته و همزمان با فرایند فیش برداری اطلاعات جمع آوری شده و تحلیل داده ها به صورت مستمر و پی درپی انجام گرفت.

یافته های این پژوهش شامل توصیف و تبیین الگوها و رویکردهای تربیت دینی و اخلاقی که در مبانی نظری و منابع معتبر دینی و مقالات مرتبط مطرح گردیده است و تاثیر آن در تربیت دینی فرزندان و در نهایت کمک به تحقق اهداف مورد بررسی و بازبینی قرار گرفت. در این پژوهش مراد از علم تربیت دینی؛ علم تجربی یا انسانی است از که جهت گیری الهی برخوردار باشد ودر راستای اهداف و انگیزه دینی قرار گیرد.

نتایج تحقیق نشان داد که نگاه به مقوله الگوها و رویکردهای تربیت دینی و اخلاقی جامع نگر بوده و به خوبی می توان به آن استناد نمود و در راستای تحقق اهداف تربیت دینی می توانند نقش بسیار مهمی ایفا نمایند. مقاله ی حاضر با مقایسه ی مفاهیم بنیادین دین، تربیت و تاثیرات متقابل این دو بر یکدیگر از دیدگاه اندیشمندان مسلمان، به مقایسه ی مدل تربیت دینی در ساحت فکری آنان پرداخته و با اشاره به نقاط همسو و در عین حال، جهات افتراق دیدگاه آنها و بیان وجوه مختلفی همچون حرکت و شدن، عشق ورزی، اخلاق، آزادی، دستیابی به سعادت و... در نهایت برتری نگرش را آشکار خواهد نمود.