اثر هشت هفته تمرین هوازی و عصاره بذر گشنیز بر شاخص های استرس اکسیداتیو و انرژی سلولی بافت قلب رت های نر مسموم شده با آب اکسیژنه

تغییرات کوچک در شاخص های اکسیداتیو و انرژی سلولی قلب احتمالا با پیری زودرس بافت، عدم توانایی حفظ تمرینات ورزشی و بروز بیماری قلبی- عروقی در ارتباط است. بر این اساس هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر هشت هفته تمرین هوازی و عصاره بذر گشنیز با دو دوز 5 و 10 میلی گرم بر نشانگران استرس اکسیداتیو و مقادیر ATP عضله قلبی رت های مسموم شده با آب اکسیژنه بود.

42 سر موش نر سالم بالغ بطور تصادفی در هفت گروه 1) کنترل 2) مسمومیت، 3) H2O2+ تمرین، 4) H2O2+ mg/kg 5 عصاره بذر گشنیز (مکمل یک)، 5) H2O2+ mg/kg 10 عصاره بذر گشنیز (مکمل دو)، 6) H2O2+ تمرین+ مکمل یک و 7) H2O2+ تمرین+ مکمل دو جایگزین شدند. در طی یک هفته گروه ها با دریافت mg/kg 100 آب اکسیژنه بصورت صفاقی مسموم شدند. در ادامه گروه های هدف به مدت هشت هفته (5 جلسه 60 دقیقه ای در هفته) روی نوارگردان و با دوزهای 5 و 10 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم عصاره بذر گشنیز تحت مداخله قرار گرفتند. در پایان میزان غلظت شاخص های ATP، MDA و PAB با استفاده از روش الایزا سنجش و داده ها توسط آزمون تحلیل واریانس دوطرفه و آزمون تعقیبی بن فرونی در سطح معناداری 05/0 تحلیل شد.

مسمومیت با H2O2 موجب کاهش معنادار آدنوزین تری فسفات (ATP) و افزایش معنادار مقادیر مالون دی آلدیید (MDA) و توازن پرواکسیدان- آنتی اکسیدان (PAB) بافت قلبی شد (001/0=P). نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان دهنده اثر کاهشی تمرین هوازی بر مقادیر MDA (009/0=P) و PAB (008/0=P) بود، در حالیکه اثر معناداری بر غلظت ATP نداشت (224/0=P). از طرفی مصرف دو دوز عصاره بذر گشنیز اثر معناداری بر توازن پرواکسیدان- آنتی اکسیدان نداشت (257/0=P)، در حالیکه مصرف آن ها باعث افزایش معنی دار غلظت ATP شد (006/0=P). نتایج آزمون بن فرونی نشان داد تنها مصرف 10 میلی گرم دوز عصاره بذر گشنیز موجب کاهش معنادار غلظت MDA شد (05/0>P). در بررسی اثرات تعاملی بیشترین کاهش معنادار MDA هنگام ترکیب 10 میلی گرم دوز عصاره با تمرین هوازی قابل مشاهده بود (001/0=P)، در حالیکه این اثر در مورد سایر متغیرها دیده نشد.

علی رغم اینکه هشت هفته تمرین هوازی راهکار مناسبی برای تعدیل تغییرات شاخص های اکسیداتیو ناشی از مسمومیت با آب اکسیژنه محسوب می شود، این مداخله اثر معناداری بر میزان انرژی سلولی میوکارد ندارد. از طرفی اثرات عصاره بذر گشنیز احتمالا در مواردی وابسته به دوز مصرفی است. همچنین ترکیب تمرین هوازی با دوزهای عصاره بذر گشنیز دارای اثرات مفید یکسانی بر همه شاخص های بافت قلب نیست.