شناسایی محرکه های اثرگذار بر تغییر کاربری اراضی جنگلی استان گلستان بر اساس نظر کارشناسان و نیروهای حفاظتی

جنگل زدایی و تغییر کاربری اراضی جنگلی به عنوان یک بحران جهانی مطرح است که روند رو به رشد و نگران کننده ای داشته است. سطح قابل توجهی از اراضی طبیعی و جنگل ها در اثر تغییر کاربری مخصوصا به زراعت تحت تاثیر قرار گرفته است. در همین راستا تحقیق حاضر با هدف تحلیلی بر محرکه های اثرگذار و پیامدهای تغییر کاربری اراضی جنگلی استان گلستان بر اساس نظر کارشناسان و نیروهای حفاظتی انجام شد. جمعیت مورد مطالعه در تحقیق حاضر دربرگیرنده کارشناسان، نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی و قرقبانان جنگل ها در استان گلستان است که 100 نفر از آن ها به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات یک پرسشنامه محقق ساخت بود که روایی آن با استفاده از نظرات کارشناسان منابع طبیعی آزمون شد. پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ انجام گرفت. اطلاعات جمع آوری شده با نرم افزارهای SPSS25 و Smart PLS3 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد، عوامل «ضعف معیشت جوامع محلی و وابستگی زیاد به منابع جنگلی»، «تجاوزات انسانی و خسارات ناشی از حوادث غیرمترقبه طبیعی»، «ضعف های سازمانی و مدیریتی» و «ضعف های قوانین و مقررات و خلاءهای اجرایی آن» در سطح یک درصد و عامل «توسعه ناموزون فعالیت های اقتصادی» در سطح 5 درصد بر تغییر کاربری عرصه های جنگلی استان گلستان تاثیر مثبت و معنی داری دارند. یافته ها حاکی از آن است که تغییر کاربری جنگل ها به ترتیب با روش های  «بهره برداری غیرقانونی»، «توسعه زیرساختی و عمرانی» و «قاچاق محصولات جوبی و غیرچوبی» بیشترین تا کمترین تاثیرپذیری را داشته اند. با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهادات و راهکارهای کاربردی در جهت پیش گیری از تغییر کاربری اراضی جنگلی ارایه شد.