مطالعه پتروگرافی سفال های مس و سنگ جدید و مفرغ قدیم تپه گوراب ملایر

تپه گوراب ملایر از محوطه های مهم ایران در دوران پیش ازتاریخ است که در شهرستان ملایر استان همدان قرار دارد. برخلاف تپه گودین، در تپه گوراب، گذار از دوره مس وسنگ به دوره مفرغ بدون گسست بوده و داده های عصر مفرغ آن از نوع فرهنگ کورا-ارس است. فرهنگی با پهنه جغرافیایی گسترده که تبیین علت و نحوه گسترش آن از مسایل جذاب باستان شناسی است. پتروگرافی که از روش های علمی مورداستفاده در علوم زمین شناختی است؛ براساس خصیصه های نوری هر کانی اقدام به شناسایی کانی ها می کند. یافته های سفالی تپه گوراب فرصتی مناسب فراهم کرد تا گذار از مس وسنگ جدید به مفرغ قدیم که موضوع مورد بحث مهمی در باستان شناسی ارزیابی کرد. هدف از پژوهش حاضر درک ساختار کانی های سفال های تپه گوراب با تاکید بر گذار از مس وسنگ جدید به مفرغ قدیم و درک تاثیرگذار و تغییرات فرهنگی بر ساختار سفال های محوطه است. پرسش های پژوهش حاضر عبارتنداز: ساختار کانی ها در دوره های مس وسنگ و مفرغ شامل کدام کانی هستند و نشانگر چه نوع ساختار زمین شناسی هستند؟ گذار و تغییر فرهنگی چه تاثیر بر ساختار سفال داشته اند و در صورت تغییر، این رخ داد را چگونه می توان در بافت و بستر نظریات باستان شناسی تفسیر کرد؟ مطالعه به روش پتروگرافی بر روی 20 نمونه سفال به دست آمده از کاوش که 10 نمونه آن از دوره مس وسنگ جدید و 10 نمونه آن از کورا-ارس است، نشان داد سفال های تپه گوراب در گذار از مس وسنگ جدید به مفرغ دچار تغییرات عمده در بافت شده است و اگرچه تولید این سفال ها در منطقه صورت گرفته است، اما منابع خاک و تکنیک ساخت دچار تغییرات اساسی شده است.