بررسی ژنتیکی طول سنبله گندم نان در جمعیت متنوع حاصل از لاین Roshan-D-01 ×رقم روشن

هدف این پژوهش بررسی ژنتیک اندازه سنبله در یک جمعیت ایزوژن نزدیک برای صفات اندازه سنبله و تعداد سنبلچه در سنبله بود.

روش پژوهش:

 در برنامه به نژادی گندم نان با هدف انتقال صفت ریشکداری از رقم مهدوی به روشن، در نسل دوم تلاقی برگشتی سوم (BC3F2) یک بوته با سنبله بزرگ مشاهده شد. این بوته پس از چندین نسل خودگشنی و گزینش برای طول سنبله خالص سازی شد و لاین Roshan-D-01 نام گرفت. پس از تلاقی برگشتی چهارم لاین Roshan-D-01 با والد تکراری (رقم روشن) و یک نسل خودگشنی، یک جمعیت ایزوژن نزدیک (BC4F2) برای طول سنبله ایجاد شد. طول سنبله و صفات مرتبط با آن در این جمعیت در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 1400-1399 مطالعه شد.

طول سنبله با وراثت پذیری 61/0 و پاسخ به گزینش 03/14 درصد، همبستگی منفی و معنی داری با تعداد روز تا سنبله دهی (**44/0-=r) داشت. در صورتی که با بقیه صفات همبستگی مثبت و معنی دار نشان داد. بین صفات بررسی شده در این مطالعه سطح برگ پرچم با وراثت پذیری عمومی 53/0 و همبستگی مثبت و معنی دار با طول سنبله (**60/0=r) بیش ترین تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی و پاسخ به گزینش را نشان داد.

همبستگی مثبت سطح برگ پرچم با صفات مرتبط با سنبله بیانگر اهمیت این صفت در بهبود عملکرد دانه گندم بود. جمعیت حاضر به دلیل تنوع ژنتیکی بالا و تفکیک متجاوز مشاهده شده، می تواند به عنوان منبع ژنتیکی قابل اطمینانی در برنامه های به نژادی گندم با هدف افزایش تعداد دانه در سنبله و بهبود پتانسیل عملکرد دانه مطرح باشد.