بررسی اثرات ضد دیابتی، آنتی اکسیدانی و ترکیبات فیتوشیمیایی صمغ سه گونه گیاهی در ایران

صمغ های گیاهی گونه های باریجه، آنغوزه و کما، از مهمترین و ارزشمند ترین فرآورده های گیاهی و عموما صادراتی ایران می باشند. در این مطالعه، به بررسی فیتوشیمیایی و اثرات ضد دیابتی و آنتی اکسیدانی صمغ سه گونه کمای هزارمسجدی (Ferula latisecta)، گند کما (Dorema kopetdaghense) و کمای کندل (Dorema ammoniacum) پرداخته شد. عصاره های هگزانی، اتیل استاتی و متانولی صمغ ها به روش "عصاره-گیری متوالی" به روش تهیه شد. سپس اثرات ضد دیابتی آن ها با بررسی قدرت مهار آنزیم های گوارشی آلفا-آمیلاز و آلفا-گلوکوزیداز بررسی شد. در ادامه میزان فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره های حاصل از صمغ ها علیه رادیکال آزاد DPPH بررسی و مقایسه شد. در پایان ترکیبات فیتوشیمیایی صمغ ها بر اساس میزان کل ترکیبات فنولی و فلاونوییدی سنجیده شد. نتایج تحقیقات نشان داد عصاره هگزانی کمای کندل با 92/99% بیشترین میزان مهار آنزیم آلفا-گلوکوزیداز را دارا بود. عصاره متانولی صمغ این گیاه نیز با 84/50% بیشترین میزان مهار آنزیم آلفا-آمیلاز را دارا بود. عصاره هگزانی کمای کندل نیز با IC50 معادل 85/40 میکروگرم/میلی لیتر دارای خاصیت آنتی اکسیدانی بالایی بود. بعلاوه، عصاره هگزانی این صمغ با 52/530 میلی گرم گالیک اسید/گرم عصاره خشک بالاترین میزان ترکیبات فنولی را نیز دارا می باشد. در مجموع نتایج نشان می دهد صمغ بدست آمده از کمای کندل غنی از ترکیبات فنولی می باشد و در مقایسه با استانداردهای رایج، دارای اثرات ضد دیابتی و آنتی اکسیدانی بسیار بالایی می باشد. لذا این گیاه به عنوان یک گزینه مناسب در راستای تحقیقات بیشتر و معرفی مکمل ها و داروهای ضد دیابت و آنتی اکسیدان معرفی می گردد.