«بررسی انتقادی دین اسطوره ای و پیامدهای آن از منظر هراری»

هراری اندیشمندی اسراییلی است که در تحلیل خود از تاریخ، آینده و چالش های انسان، بارها از ماهیت ادیان و تاثیرات آن در حیات بشر سخن به میان آورده است. او با ارایه تقسیمی سه گانه از حقایق هستی، دین و در راس آن خداوند را در حد یک ماهیت اسطوره ای و ذهنیت مشترک تنزل داده است. از نگاه او، واقعیت خیالی دین کارکردها و مخاطراتی را در زندگی بشر پدید آورده است که باید نسبت به آنها هوشیار بود. او تذکر می دهد که دین افسانه ای علی رغم کارکردهای انکارنشدنی خود، در هر صورت پدیده ای خیالی است  و در صورت اصالت یافتن باورهای آن، می تواند عاملی برای انحراف مسیر زندگی بشر و ترویج خشونت گردد. در این نوشتار، ضمن ارایه تصویری منسجم از نظریات پراکنده هراری در مورد دین و پیامدهای مختلف آن، به بررسی و نقد  آنها مبادرت شده است. رویکرد غالب مباحث، عقلی و فلسفی است و در مواردی نیز به تناسب ادعاهای هراری، از مباحث تاریخی و درون دینی سخن به میان آمده است تا براساس آنها، صحت و سقم ادعاها و تحلیل های هراری، در بوته نقد قرار گیرد. بر این اساس نشان داده شده است که خلط بین مقام اثبات و ثبوت در تبیین واقعیت های بین الاذهانی و عدم تمایز بین دین حق و دین محقق، از اصلی ترین لغزشگاه های هراری بوده است.