شناسایی و بررسی بیماری زایی قارچ‎های همراه با سرخشکیدگی و زوال درختان زبان گنجشک در شهرستان های اردبیل و نمین

درختان زبان گنجشک (Fraxinus spp.) یکی از مهم ترین درختان زینتی در فضای سبز شهرها هستند. به منظور شناسایی قارچ های همراه با زوال و سرخشکیدگی این درختان، از شاخه، تنه و ریشه دو گونه زبان گنجشک (زبان گنجشک اروپایی با نام علمی F. excelsior و درخت ون با نام علمی F. rotundifolia) در شهرهای اردبیل و نمین، طی تابستان و پاییز 1397 و 1398 نمونه‎ برداری به عمل آمد. در کل از 60 نمونه جمع آوری شده، تعداد 81 جدایه قارچی جداسازی شد. جدایه ‎ها ابتدا بر اساس ویژگی های ریخت‎شناختی شناسایی و گروه بندی شدند. شناسایی برخی از گونه‏ های جنس Fusarium و Neocosmospora با استفاده از داده‎ های مولکولی به دست آمده از تکثیر ژن tef-1α و همچنین آغازگرهای اختصاصی گونه مورد تایید قرار گرفت. در مجموع، 21 گونه قارچی از درختان بیمار جداسازی و شناسایی شد که از مهمترین آنها می توان به جنس های Alternaria، Chaetomium،Clonostachys ،Cytospora ، Fusarium، Microascus،Microsphaeropsis ، Neocosmospora، Peyronellaea و Phialophora اشاره نمود. گونه ‎های Neocosmospora solani، Cytospora chrysosperma و F. oxysporum به ترتیب بالاترین فراوانی را داشتند. آزمون بیماریزایی به روش شاخه بریده برای گونه های F. cerealis، F. equiseti، F. oxysporum و N. solani روی شاخه های بریده و جوان زبان گنجشک و در مورد C. chrysosperma روی شاخه بریده و همچنین نهال دو ساله زبان گنجشک در گلخانه انجام شد. تمام گونه های مایه زنی شده (به غیر از F. cerealis و F. equiseti) بعد از گذشت یک ماه باعث تغییر رنگ بافت چوب در محل مایه ‏زنی شدند. گزارش اغلب گونه‎ های شناسایی شده در این پژوهش از روی زبان گنجشک برای دنیا و ایران جدید است. همچنین گونه F. denticulatum برای مایکوبیوتای ایران جدید است.