بررسی وام واژگان غربی در تصویرسازی و مضمون آفرینی شعر عصر مشروطه «مطالعه موردی اشعار ملک الشعرای بهار»

دوران مشروطه یکی از دوران های تاریخی پر نشیب و فراز ایران است که در آن، نتایج پیشرفت صنعتی غرب به کشورهای جهان سوم و ایران رسید. تعدادی از تحصیل کردگان برای ادامه تحصیل به غرب رفتند و با ساختار اجتماعی و سیاسی جامعه غرب آشنا شدند و هنگام برگشت به عنوان مقلدان فرهنگ و تمدن غرب، دیگر طبقات را تحت تاثیر خود قرار دادند. در این بین، نقش شاعران هم در این امر، بی تاثیر نبوده است. بنابرین پژوهش و بررسی سروده های شاعران این دوره، سبب آشنایی بیشتر با اوضاع و احوال سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آن دوران خواهد شد. در این پژوهش تلاش شده است تا به روش توصیفی - تحلیلی و با ابزار کتابخانه ای به «بررسی واژگان و اصطلاحات غربی در تصویرسازی و مضمون آفرینی شعر عصر مشروطه با تکیه بر دیوان اشعار ملک الشعرای بهار پرداخته شود. یافته های پژوهش، بیانگر این است بهار به علت آشنایی با متون گذشته زبان فارسی، برای بیان مضامین سیاسی، فرهنگی و اجتماعی از تصویرسازی و مضمون پردازی بهره برده است. در بخش مضمون سازی، بهار بیش از دیگر شاعران هم عصرش از وام واژه های غربی بهره برده است و در بخش تصویرسازی، آرایه کنایه، بیش ترین کاربرد داشته است و به مدد شگردهای بیانی با واژگان غربی، تصویر ساخته است. اهمیت کاربرد وام واژگان در دیوان بهار در این است که بیانگر فضای روابط فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران با کشورهای فرانسه، انگلیس و روس است. بسامد بالای وام واژگان فرانسوی، بیانگر مسایل سیاسی و اجتماعی و کاربرد واژگان روسی، بیشتر به سبب روابط اقتصادی و صنعتی بوده است.