شناسایی گستره پژوهشی گردشگری پزشکی در جهان و مولفه های جذب گردشگر پزشکی در ایران

گردشگری سلامت سفری سازمان یافته از محیط زندگی فرد به مکان دیگر است که به منظور حفظ، بهبود و دستیابی مجدد به سلامت جسمی و روحی صورت می پذیرد. هدف این تحقیق شناسایی گستره پژوهشی گردشگری پزشکی در جهان و مهمترین مولفه های موثر بر گردشگری پزشکی در ایران می باشد.

این یک مطالعه بنیادی می باشد که در دو فاز انجام شده است. فاز اول شامل دو مرحله می باشد. مرحله اول انجام یک مرور نظام مند با کلیدواژه "MEDICAL TOURISM" درWeb Of Science  و انتخاب 434 مقاله و مرحله دوم انجام تحلیل علم سنجی روی این مقالات با استفاده از نرم افزار VOSviewer بود. فاز دوم شامل سه مرحله می باشد. مرحله اول یک مرور نظام مند با کلیدواژه "MEDICAL TOURISM" و "گردشگری پزشکی" در پایگاه های خارجی و داخلی و انتخاب 63 مقاله بود. مرحله دوم انجام یک تحلیل محتوا روی مقالات انتخاب شده با استفاده از نرم افزار Nvivo و شناسایی مولفه های موثر بر گردشگری پزشکی در جهان بود. مرحله سوم نیز اجرای یک روش دلفی با استفاده از مقیاس لیکرت و با هدف شناسایی مهم ترین مولفه های موثر بر گردشگری پزشکی در ایران از دیدگاه خبرگان دانشگاهی بود.

فاز اول نشان داد که گستره پژوهشی با موضوع گردشگری پزشکی در جهان، از سال 1975 تا 2020 روند صعودی داشته و کشورهای آمریکا، کانادا، مالزی، کره جنوبی و ایران، 5 کشور برتر در این حوزه بوده اند. در فاز دوم، 46 مولفه موثر بر گردشگری پزشکی در جهان شناسایی شدند که پس از جمع بندی نظر خبرگان، 39 شاخص به عنوان شاخص های موثر بر گردشگری پزشکی در ایران تعیین شدند.

با توجه تعدد و تنوع بالای مولفه های موثر بر گردشگری پزشکی در ایران، توسعه این صنعت در کشور مستلزم هماهنگی های گسترده درون بخشی و بین بخشی می باشد.