بررسی تحولات مورفولوژی شهری با رویکرد کالبدی- فضایی (مطالعه موردی: شهراردبیل)

مورفولوژی شهری به مطالعه ی فرم شکل گیری و تغییرشکل آن اطلاق می گردد و به عبارت دیگر شناخت ساختار فضایی و خصوصیات شهر از طریق بررسی الگوی اجزاء و روند توسعه آن می باشد. امروزه در مطالعه مسایل شهری، شناخت و تحلیل مورفولوژی شهری در بررسی پدیده ها و تحولات آن ها ضروری است. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی تحولات مورفولوژی شهر اردبیل با رویکرد کالبدی- فضایی (در چارچوب طرح ها و برنامه های شهر اردبیل) می باشد. تحقیق حاضر از نظر روش توصیفی - تحلیلی بوده و از نظر هدف کاربردی می باشد. جهت تحلیل ریخت شناسی شهر اردبیل از تحلیل چیدمان فضا (هم پیوندی) بهره برده شده است. بدین صورت با استفاده از روش تحلیل نقشه به بررسی ریخت شناسی شهر اردبیل و تغییر و تحولات آن طی دوره های (1355-1373) و (1373- تاکنون) که تحولات ریخت شناسی شهر در این دوران چشم گیرتر می باشد پرداخته شده است. در این راستا از پارامتر (همپیوندی به عنوان اصلی ترین ویژگی چیدمان فضا) به کمک نرم افزارهای Autocad Civil 3D 2017 وArc Gis بهره برده شده است. نتایج پژوهش نشان داد میزان تفاضل هم پیوندی در شهر اردبیل رو به افزایش است و این امر بیانگر انزوای فضایی شهر می باشد. این تغییرات مهمترین عامل تاثیرگذار در تحولات ساختار فضایی بوده و موجب بافت های ناکارآمد شهری شده است. بنابراین یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در تحولات بافت شهر اردبیل در طی گذر زمان تغییرات همپیوندی ناشی از تغییرات کالبدی -فضایی بوده است.