تحلیل عرفانی نمادهای مثنوی «مجمع البحرین» کاتبی نیشابوری

بررسی و تحقیق در اشعار کاتبی نیشابوری، از شاعران برجسته قرن نهم، نشان می دهد که وی در اشعار عرفانی خود از بیانی نمادین بهره گرفته است. مضمون بیشتر غزل های کاتبی و منظومه های «دلربای» ، «سی نامه» و «مجمع البحرین» عرفانی است. موضوع منظومه مجمع البحرین، داستان عرفانی تمثیلی دو دلداده است؛ یکی ناظر، پادشاه اصفهان و دیگری منظور، شاهزاده چین، که این دو بعد از تحمل دشواری های فراوان، در نهایت در یک شکارگاه نمادین به هم می رسند.  نمادهای این اثر بدون توجه به سمبولیسیم غربی و با الهام گرفتن از کتاب «رمز و داستان های رمزی در ادب فارسی» نوشته دکتر تقی پورنامداریان بررسی شده است. شیوه پژوهش در این مقاله توصیفی تحلیلی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در منظومه «مجمع البحرین» ابر، سیل،  رعد و برق، غار، شکار، شکارگاه، چین، اصفهان، لشکر، دیدار با پیر عابد و رویا، کارکردی نمادین دارند. بیشتر نمادهای مثنوی « مجمع البحرین»، در اشعار عرفانی پیش از کاتبی، وجود داشته، اما نمادهای شعر وی، تا حد زیادی منعکس کننده فضای ذهنی شاعر است و رنگ و بوی شخصی دارد.