ارزیابی مخاطرات ناشی از زمین لرزه بر بافت های فرسوده و ناپایدار شهر بجنورد

زمین لرزه یکی از مخاطراتی است که همیشه  شهرها را تهدید می کند. یکی از بهترین روش های کاهش خسارات در مخاطرات طبیعی، پیشگیری است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی مخاطرات ناشی از زمین لرزه بر بافت های فرسوده و ناپایدار شهر بجنورد است. شهر بجنورد مرکز استان خراسان شمالی در شمال شرق ایران و با جمعیت 211 هزار نفر، در بین دو حوزه رسوبی- ساختاری کپه داغ-هزارمسجد و آلاداغ- بینالود قرار دارد که از لحاظ لرزه خیزی جزو مناطق پرخطر محسوب می شود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه انجام توصیفی-تحلیلی می باشد. اطلاعات مورد استفاده به روش اسنادی و کتابخانه ای جمع آوری و سپس با توجه به نظر متخصصان، شاخص های موثر در پایداری شهر شناسایی شد. برای سنجش وزن معیارها از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. در این پژوهش شناسایی خطوط گسلی  و فواصل آنها از منطقه شهری، مطالعات دیرینه لرزه شناسی کانون های لرزه خیزی منطقه، نقشه پهنه بندی خطر زمین لرزه، تلفیق این نقشه با نقشه بافت های فرسوده و غیر رسمی و خروجی نقشه نهایی از طریق منطق فازی در ARC GIS برای ارزیابی خطر زمین لرزه انجام شد. با توجه به نقشه نهایی ارزیابی مخاطرات زمین لرزه در شهر بجنورد به نظر می رسد هسته مرکزی شهر و قسمتی از جنوب شهر دارای خطرپذیری خیلی زیاد تقریبا 40 درصد و بافت حاشیه ای خطرپذیری زیاد 35 درصد و بافت روستایی اطراف شهر با خطر پذیری متوسط و کم 11/5 درصد می باشد. بنابراین می توان گفت شهر بجنورد با 75 درصد کاربری ها و جمعیت در معرض خطر خیلی زیاد و زیاد قرار دارند.