ارزیابی سلامت بوم سازگان جنگل با استفاده از سنجش از دور و روش پایش سلامت جنگل در مقیاس حوضه آبخیز

یک بوم سازگان سالم برای ارایه طیف وسیعی از خدمات محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی ضروری است. برای ارزیابی سلامت جنگل، لازم است شرایط بوم سازگان با استفاده از شاخص های مختلف اندازه گیری شود. در این تحقیق از شش شاخص NDVI، EVI، SAVI، NDWI، ARI1 و CRI1 برای استخراج نقشه وضعیت سلامت جنگل های حوزه آبخیز شنرود سیاهکل با استفاده از تصویر Landsat 8 OLI مربوط به سال 1400 و ابزار سلامت جنگل ENVI استفاده شد. برای اعتبارسنجی داده های نتیجه تشخیص سطح سلامت جنگل ها، ارزیابی میدانی سطح سلامت جنگل با استفاده از 40 قطعه نمونه و روش FHM انجام شد. با توجه به تحلیل رگرسیون خطی چندگانه، شاخص NDVI با مقدار R2 برابر با 77/0 بیشترین تاثیر را بر سطح سلامت جنگل در منطقه مطالعه دارد. نتایج تجزیه و تحلیل حاکی از آن است که اکثر جنگل های منطقه مورد مطالعه از سلامت متوسط برخوردار بودند. 4/19 درصد از مناطق جنگلی به عنوان «سالم»، 8/56 درصد به عنوان «متوسط سالم» و 8/23 درصد به عنوان «ناسالم» طبقه بندی شدند. علاوه بر این، تیپ های جنگل مختلف دارای درصدهای متفاوتی از جنگل های سالم هستند. جنگلکاری ها به ویژه جنگلکاری پهن برگ دارای بیشترین مساحت جنگلی در شرایط ناسالم (ضعیف و بسیار ضعیف) است (تقریبا 33 درصد). در مقابل جنگل های طبیعی شامل جنگل پهن برگ آمیخته و جنگل راش دارای بیشترین مساحت جنگلی در شرایط سالم (بسیار خوب و خوب) است (تقریبا 21 درصد). به طور کلی، وضعیت فعلی بوم سازگان در منطقه مورد مطالعه عمدتا در سلامت متوسط است که نتیجه جنگل زدایی بلندمدت، فرسایش خاک و بهره برداری نامناسب انسان است. تشخیص سلامت مبتنی بر سنجش از دور در این منطقه با نتایج بررسی میدانی مطابقت داشت. این فرآیند می تواند در تهیه نقشه دقیق وضعیت سلامت جنگل های کشور بسیار مفید باشد. پیشنهاد می شود تغییرات مکانی و زمانی سلامت جنگل در حوزه آبخیز تحت تغییرات اقلیمی آینده مورد مطالعه قرار گیرد.