شناسایی و تبیین پیشران های کلیدی موثر بر کیفیت منظر در بافت های تاریخی شهرها (مطالعه موردی: محله سنگ سیاه شهر شیراز)

بافت های تاریخی به عنوان شاهکارهای معماری و فرهنگی، بخشی ارزنده از هویت و تاریخ یک شهر و منطقه را تشکیل می دهند. حفظ و نگهداری این بافت ها و توجه به کیفیت منظر آنها امری بسیار حایز اهمیت است که متاسفانه امروزه به دلایل اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی، مورد غفلت واقع شده اند. هدف پژوهش حاضر، شناسایی و تبیین پیشران های کلیدی موثر بر منظر بافت تاریخی محله سنگ سیاه شهر شیراز است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. جهت گردآوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز از مطالعات کتابخانه ای-اسنادی و میدانی توزیع پرسشنامه و جهت تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از نرم افزار MicMac و تکنیک دلفی بهره گیری شده است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که از میان 22 عامل اصلی موثر بر منظر بافت های تاریخی محله سنگ سیاه شهر شیراز، در مجموع 7 عامل کلیدی در وضعیت منظر بافت های تاریخی محله سنگ سیاه شهر شیراز تاثیرگذارند بدین صورت که این عامل ها بیشترین تاثیر گذاری را بر دیگر عوامل و کمترین تاثیرپذیری را از دیگر مولفه های موثر بر کیفیت منظر بافت های تاریخی محله سنگ سیاه شهر شیراز دارند وشامل عوامل «وحدت فضایی (هماهنگی های عناصر) (V4)، رنگ و مصالح (V16)، فضای پیاده روها (V19)، احساس امنیت و ارامش (V14)، فضای سبز (V20)، مبلمان شهری (V12) و نورپردازی ها (V15)» می باشند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که منظر شهری مطلوب، تاثیرات بسیاری بر کیفیت زندگی شهروندان و افزایش میزان رضایتمندی آنان از عملکرد مدیریت شهری دارد که به دنبال آن سبب ارتقا مشارکت شهروندان در طرح های توسعه شهری خواهد شد. دستیابی به منظر شهری مطلوب، مستلزم، شناسایی عوامل موثر بر آن و برنامه ریزی برای بهبود وضعیت این عوامل می باشد. چرا که به واسطه ارتباط درونی عوامل تشکیل دهنده منظر، تغییر در هر عامل سبب تغییر در سایر عوامل می شود. در این میان مداخله در منظر بافت های تاریخی شهرها به سبب ارزشمندی این بافت ها، بسیار حساس است.