اولویت بندی نواحی شهری به منظور احداث فضای سبز(پارکها) (نمونه موردی : منطقه 3 شهرداری کرمانشاه)

فضای سبز شهری، از جمله کاربری هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد و از آن به عنوان شش های تنفسی شهرها یاد می کنند. فضاهای سبز می بایست مولفه هایی چون امکانات، دسترسی راحت، توزیع مناسب در سطح شهر و مساحت مناسب داشته باشند تا بتوانند نقش خود را به درستی انجام دهند. بنابراین تعیین مکان بهینه، کارآیی فضای سبز را به حداکثر می رساند و خدمات بهتری را برای استفاده کنندگان ارایه می نماید.

هدف پژوهش: 

این پژوهش بر آن است تا با مکان یابی فضاهای سبز شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و مدل (AHP) در منطقه 3 کلانشهر کرمانشاه براساس معیارهای استاندارد، در نهایت مکان های مناسب برای احداث فضاهای سبز جدید شناسایی شود.

روش شناسی تحقیق: 

پژوهش حاضر براساس روش توصیفی- تحلیلی و با تاکید بر جنبه کاربردی در سال 1400 انجام شد و سعی در شناسایی مکان-های بهینه برای احداث فضاهای سبز جدید در منطقه 3 شهر کرمانشاه براساس ضوابط مکان یابی، دارد. برای این منظور از معیارهای 1- نزدیکی به کاربری مسکونی. 2- شبکه معابر. 3- کاربری آموزشی. 4- کاربری فرهنگی. 5- نزدیکی به رودخانه. 6- وجود زمین های بایر. 7- فاصله از فضای سبز موجود. 8- فاصله از کارگاه ها و کارخانه ها و از روش تصمیم گیری چند معیاره (AHP) در محیط Arc/GIS استفاده شده است.

قلمرو جغرافیایی پژوهش: 

محدوده مورد مطالعه منطقه 3 شهر کرمانشاه می باشد. که با مساحتی در حدود 1886 هکتار و با جمعیتی بالغ بر 165023 نفر در جنوب شرق شهر کرمانشاه واقع شده است.

یافته ها و بحث: 

یافته های پژوهش نشان داد که سرانه فضای سبز منطقه 3 شهر کرمانشاه کمتر از استانداردهای تعریف شده می باشد (96/1 مترمربع)، بطوری که 12/38 درصد جمعیت منطقه فاقد پوشش مناسب فضای سبز هستند. این مناطق در بخش های شرقی، بخش هایی از غرب شهر که جز بافت فرسوده هستند و بخش های جنوبی منطقه قرار دارند. نقشه نهایی بدست آمده نشان داد که قسمت های غرب تا شمال غرب، بخش هایی از شرق تا جنوب شرق و بخش هایی از جنوب، بهترین مکان برای احداث فضای سبز در منطقه 3 شهر کرمانشاه می باشد.

در منطقه مورد مطالعه با تجزیه و تحلیل پارامترهای ذکر شده، مکان های مناسب برای ایجاد فضای سبز مشخص شد. با توجه به اینکه مدل AHP برای ارزیابی مناسب بودن دسترسی فضای سبز در این مطالعه نتایج مثبتی داشت، پیشنهاد می شود از این مدل در مطالعات آینده برای ارزیابی فضای سبز در سایر مناطق شهر کرمانشاه نیز استفاده گردد.