گستره عقل و وحی در معرفت نبوی (ص) در پرتو آیات قرآن

درباره گستره کاربرد عقل و وحی در معرفت نبوی علمای فریقین سه دیدگاه دارند: برخی از اندیشمندان اهل سنت معتقدند که پیامبر (ص) در دین اجتهاد عقلی می کرده است؛ حال آنکه عده ای از علمای اهل سنت و شیعه این دیدگاه را نمی پذیرند. دیدگاه سوم قایل به تفصیل است؛ یعنی اینکه پیامبر (ص) در امور دنیایی همچون جهاد، آزادی اسرا و غیره که درباره آن ها وحیی نازل نشده، پس از مشورت با صحابه، براساس نظر اجتهادی خویش عمل می کرده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای صورت پذیرفته و پرسش اصلی این است که چه نسبتی میان نظرات مبتنی بر عقل رسول اکرم (ص) و نظرات مبتنی بر وحی آن حضرت وجود دارد. در واقع هدف پژوهش حاضر ارایه دیدگاهی نو در تحلیل گستره کاربرد عقل و وحی در معرفت رسول اکرم (ص) است. مهم ترین نتیجه پژوهش این است که آن حضرت نیز، ملزم به کاربست آرای عقلی خویش بوده و به استناد آیه 3 و 4 سوره نجم، منطق پیامبر (ص) چیزی جز وحی نیست. بنابراین آرای عقلی آن حضرت ذیل چارچوب و کلیات وحی قرار داشته و از دیگر سو براساس «علمک ما لم تکن تعلم» (نساء/ 113) در جایی که نوع بشر محدودیت عقلی برای ادراک معرفت دارد، رسول اکرم (ص) نیز سکوت می کرده و منتظر نزول وحی می مانده است.