شناسایی و تبیین عوامل پیشایندی و پسایندی انحراف خلاق با روش دلفی فازی

انحراف خلاق به معنای سرپیچی و نافرمانی از دستورهای مدیران برای پیگیری ایده های جدید و خلاقانه است که می تواند نتایج مثبتی را برای سازمان به همراه داشته باشد. هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت بندی پیشایندها و پسایندهای انحراف خلاق با استفاده از روش دلفی فازی است.

روش شناسی: 

این پژوهش از نظر روش، نوعی پژوهش آمیخته است و از نظر  نوع استفاده، پژوهشی کاربردی و اکتشافی است. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید رشته مدیریت و کارشناسان استانداری چهارمحال و بختیاری بود که 16 نفر از آنها بر اساس اصل کفایت و اشباع نظری و توسط نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته و برای جمع آوری داده ها در بخش کمی از پرسشنامه دلفی استفاده شد. روایی ابزار گردآوری اطلاعات با روش روایی نظری و روایی محتوایی و پایایی آن با استفاده از روش درون کدگذار-میان کدگذار آزمون شد. برای سنجش روایی پرسشنامه، از روش اعتبار محتوا و برای سنجش پایایی از روش نرخ ناسازگاری استفاده شد.

بر اساس تحلیل داده ها، مهم ترین عوامل از بین پیشایندهای انحراف خلاق به ترتیب شامل ضریب هوشی بالا، ریسک پذیر بودن، تفکر خلاق و مبهم بودن قوانین، عوامل انگیزشی، تسلط کارکنان بر قوانین و حمایت مدیریت بودند و از میان پسایندها، ایجاد عملکرد خلاقانه و افزایش قابلیت نوآوری، افزایش کارایی سازمانی، تسریع در اهداف سازمان و رفع برخی از مشکلات سازمانی جزء مهم ترین عوامل هستند.

انحراف خلاق، پیامدهای عملی مهمی برای سازمان دارد. مدیران با دادن حدی از فردگرایی و استقلال روانی به کارکنان می توانند انحراف خلاق و تلاش های خلاقانه را در میان کارکنان تشویق کنند.