رویکرد فرهنگ قرآنی و ادبی به پزشکی در نسخه رساله «حل معما در آداب حدوث مرض وبا»

نسخه رساله «حل معما در آداب حدوث مرض وبا» به زبان فارسی، تالیف شخصی ناشناس معروف به حکیم حق نظر از پزشکان سنتی دوره قاجار (1175 تا 1304 شمسی) است. این نسخه چاپ خطی منحصر به فرد که در کتابخانه آستان قدس رضوی با شماره ثبت 4410 موجود می باشد، و با کتابت عبدالرحیم شیرازی در بیست و دوم جمادی الاول سال 1284 قمری به پایان رسیده است. این رساله طبی توجه به تاثیر اجرام آسمانی و کواکب در احتمال شیوع بیماری است که برای اثبات آن از آیات قرآنی و نهج البلاغه استفاده کرده و به توجیه احتمالی علت شیوع بیماری وبا در دوره قاجار می پردازد، که می تواند به عنوان اثری قرآن پژوهانه و رویکردی دینی و اعتقادی در مقابله با بیماری وبا دانست.

این پژوهش به شیوه ی تحلیلی-توصیفی و با روش کتابخانه ای-اسنادی انجام شده است؛ بعد از جمع آوری اطلاعات کافی در مورد نسخه رساله «حل معما در آداب حدوث مرض وبا» جهت رسیدن به اهداف پژوهش، اطلاعات جمع آوری شده با رویکرد قرآنی-روایی تجزیه و تحلیل گردید.

استفاده از اشعار شعرای نامی ایرانی چون فردوسی، سعدی و مولوی نیز از نکات جالب این رساله طبی است که نشان دهنده ذوق ادبی نگارنده گمنام این رساله طبی دارد، که در دیگر آثار کمتر به رویکرد فرهنگ قرآنی و ادبی به پزشکی پرداخته شده است.

در این پژوهش ابتدا به بررسی نگارنده احتمالی این رساله طبی در دوره قاجار پرداخته و سپس به تصحیح علمی و ادبی نسخه رساله «حل معما در آداب حدوث مرض وبا» می پردازیم.