ضمان پزشک در تحقیقات زیست پزشکی از منظر فقه امامیه

از مباحث مهم کنونی در عرصه علوم پزشکی، تعیین چارچوب اخلاقی، شرعی و حقوقی پژوهش هایی است که برای توسعه این علوم بر روی آزمودنی انسانی صورت می گیرد. در این مقاله با نقد و بررسی ادله ضمان و عدم ضمان پزشکان در پژوهش های زیست پزشکی سعی شده تا دیدگاه فقه اسلامی در این زمینه تبیین شود.

این تحقیق از نوع نظری بوده، روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی می‏باشد و روش جمع‏آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‏ای و اینترنتی است و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است.

ملاحظات اخلاقی:

 در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.

نظریه عدم ضمان پزشک که توسط فقهای معاصر و قانون جدید مجازات اسلامی پذیرفته شده است، تنها شامل تحقیقات درمانی و سایر اقدامات درمانی استاندارد می شود و نمی توان حکم آن را به تحقیقات غیر درمانی سرایت داد.

بر اساس مباحث صورت گرفته روشن است که بر اساس مبانی فقهی حکم به عدم ضمان پزشک در تحقیقات درمانی صحیح تر به نظر می رسد. در عین حال با توجه به عدم کاربرد مبانی عدم ضمان در خصوص تحقیقات غیر درمانی و با استناد به قواعد اتلاف و تسبیب و لاضرر، حکم به ضمان پزشک در این گونه تحقیقات به حقیقت نزدیک تر است.